Navolger van Wybrand de Geest, portret Heer in uniform uit de zeventiende eeuw, gemaroufleerd op paneel en met lijst geleverd, 86×74 cm.



Wybrand de Geest (1592–1661) – navolger (XVIII–XIX eeuw)
Heer in uniform
Olieverf op doek, gemaroufleerd op hardboard (63 × 74 cm)
Met lijst: 86 × 74 cm
Ongesigneerd

Inleiding

Dit representatieve portret toont een heer in militair uniform, weergegeven met een waardige blik en een ingetogen, maar krachtige uitstraling. De compositie en schildertechniek verwijzen duidelijk naar het oeuvre van Wybrand de Geest, een van de voornaamste portrettisten van de Friese tak van de Nederlandse adel in de zeventiende eeuw. De schilder, actief te Leeuwarden, was hofschilder van de Friese Nassaus en verwierf bekendheid door zijn realistische en verfijnde portretten van regenten, officieren en edelvrouwen.

Het hier gepresenteerde werk is vervaardigd door een navolger uit de achttiende of vroege negentiende eeuw, die zich met opvallend historisch besef heeft laten inspireren door de stijl, het lichtgebruik en de compositie van De Geest. Dergelijke navolgingen waren geliefd onder verzamelaars die in de achttiende en negentiende eeuw de Gouden Eeuw beschouwden als de hoogtijd van burgerlijke waardigheid en deugdzame zelfrepresentatie.

Beschrijving van het werk

De geportretteerde man is frontaal ten halve lijve afgebeeld, gekleed in een zwart metalen kuras met gepolijste armplaten, waarover een zijden sjerp en een rijk geplooide kanten kraag zijn gedrapeerd. Het subtiele samenspel van het zilverachtig glanzende harnas en het wit van de stoffen geeft de voorstelling een edele waardigheid. De gelaatstrekken zijn zorgvuldig gemodelleerd: het licht valt schuin op het gezicht en accentueert de neusbrug, jukbeenderen en het lichte schaduwspel rond mond en ogen. De milde roodbruine tonen in de huid zijn opgebouwd uit transparante glacislagen, een techniek die de navolger duidelijk beheerst.

De schilder heeft de achtergrond donker gehouden, bijna zwartbruin, waardoor de figuur scherp uit het vlak naar voren komt. De eenvoud van deze achtergrond is kenmerkend voor de Noord-Nederlandse portretkunst, waarin de aandacht volledig gericht blijft op het individu zelf.

De haardracht en baardstijl verwijzen naar de mode van het midden van de zeventiende eeuw, zoals veelvuldig te zien is in de portretten van Friese officieren door De Geest en zijn tijdgenoten. De aanwezigheid van een kuras wijst op militaire of bestuurlijke rang, een teken van eer en gezag.

Techniek en conditie

Het schilderij is gemaroufleerd op paneel – een conserveringsmethode waarbij een doek op een vaste drager wordt verlijmd om spanning of scheuren te voorkomen. Deze techniek werd vooral toegepast in de achttiende en negentiende eeuw, wat de datering van de navolging ondersteunt.

Bij UV-belichting zijn lichte retoucheringen zichtbaar in het gelaat, de rechterzijde van de kraag en de onderpartij van het kostuum, waar zich ook verfverlies voordoet. Ondanks deze ouderdomssporen blijft de voorstelling opmerkelijk levendig, met een goed bewaard gebleven toets en een mooie glans in de metaal- en stofpartijen. De oppervlaktevernis vertoont een lichte veroudering, maar draagt bij aan de warme tonale samenhang van het geheel.

Kleurenpalet

Het palet is ingetogen maar verfijnd. De kunstenaar hanteerde voornamelijk zwart, wit, loodgrijs en zachte bruintinten, met subtiele accenten van roze, oker en zilver. De nuance in de huidkleuren, gecombineerd met de hoge contrasten tussen licht en donker, verleent het portret een subtiele chiaroscuro-werking, verwant aan de stijl van de Leidse en Friese portrettisten uit de zeventiende eeuw.

De witten van de kraag en sjerp zijn met dunne glacislagen over elkaar gezet, waardoor ze een zijdeachtige glans vertonen. De donkere achtergrond versterkt de aanwezigheid van de figuur, die hierdoor als het ware uit het duister treedt – een compositieprincipe dat ook door Rembrandt en zijn kring werd toegepast, zij het hier met een meer formele, hofmatige strengheid.

Stijl en plaats binnen de kunstgeschiedenis

De compositie volgt de portretconventie die vanaf circa 1630 dominant werd in de Noordelijke Nederlanden: een drie kwart aanzicht van de geportretteerde met de blik gericht op de toeschouwer, sober gekleed maar met zorgvuldig weergegeven materialen. Deze stijl was bedoeld om niet enkel uiterlijke gelijkenis maar vooral sociale status, deugd en waardigheid over te brengen.

Wybrand de Geest zelf behoorde tot de Leeuwarder portretschool, die zich onderscheidde van de Hollandse door haar kalme monumentaliteit en sobere tonaliteit. Zijn werken worden vaak vergeleken met die van Michiel Jansz. van Mierevelt, Thomas de Keyser, en Jan van Ravesteyn, terwijl op internationaal vlak Anthony van Dyck en Daniel Mytens verwante gevoeligheden tonen in pose en textuurbehandeling.

De navolger in dit werk toont niet enkel technische beheersing, maar ook kennis van de psychologische benadering van De Geest: de gespannen blik en gesloten lippen suggereren karaktervastheid, eergevoel en zelfbeheersing — idealen die sterk resoneren met de burgerlijke en militaire elite van de zeventiende eeuw.

De kunstenaar en zijn invloed

Wybrand de Geest werd geboren te Leeuwarden in 1592 als zoon van schilder Sybout de Geest. Hij genoot vermoedelijk zijn opleiding in Antwerpen, waar hij in contact kwam met de Vlaamse portretscholen. Vanaf circa 1620 werkte hij als hofschilder voor Ernst Casimir van Nassau-Dietz en diens opvolgers, en vervaardigde portretten van de Friese stadhouders, hun echtgenotes, en diverse leden van de Friese adel.

Zijn stijl combineerde Vlaamse elegantie met Noord-Nederlandse nuchterheid, waarbij nauwkeurigheid, sobere kleurharmonie en subtiel lichtgebruik samenkwamen. De invloed van zijn portretten bleef tot diep in de achttiende eeuw merkbaar: in Friese regentenportretten, stadshuizen en genealogische verzamelingen bleven kopieën en navolgingen van zijn werk circuleren. Dit schilderij past perfect binnen die traditie.

Conclusie

Deze navolging naar Wybrand de Geest belichaamt de blijvende fascinatie voor de zeventiende-eeuwse portretkunst, waarin eer, status en introspectie op meesterlijke wijze werden verenigd. De schilder heeft met zorg en respect de geest van De Geests werk weten te herleven, met behoud van de karakteristieke monumentaliteit en technische beheersing.

Een intrigerend en historisch waardevol portret, dat zowel als eerbetoon aan de Friese portretschilderkunst als zelfstandig kunstwerk overtuigt door zijn verfijnde toets, harmonisch licht en nobele uitstraling.

Het werk "Heer in Uniform" zit is een vergulde houten lijst met gipsen ornamenten

Totale afmetingen: 86x74cm
Doek afmetingen: 63x51cm

Alle verzending in professionele verpakking via Fedex, DPD of PostNL.

Voor alle verzendingen geldt een toeslag voor verpakkingsmateriaal, welke reeds is inbegrepen in de vermelde verzendprijs.

Het verzenden van kunstwerken brengt altijd bepaalde risico’s met zich mee. Hoewel verzending mogelijk is, raden wij aan het kunstwerk persoonlijk op te halen wanneer deze optie beschikbaar is. Indien gekozen wordt voor verzending, geschiedt dit volledig op risico van de koper. Afhalen biedt de zekerheid dat het werk onbeschadigd en in optimale staat wordt ontvangen. Na aankoop kan eenvoudig een afspraak worden ingepland om het kunstwerk bij onze werkplaats en atelier op te halen, waar het veilig en zorgvuldig voor u klaarstaat.

Transport Offerte aanvraag via onze website (Service-transport) of via Catawiki support

De klant is zelf verantwoordelijk voor eventuele invoerrechten en bijkomende kosten die van toepassing kunnen zijn bij levering in het buitenland.

Bij de aankoop van dit kunstwerk heeft u de keuze om het te laten leveren met of zonder lijst. De lijst, rijkelijk versierd en passend bij het werk, wordt gratis aangeboden, zodat u het schilderij direct kunt ophangen. Hoewel wij uiterste zorg besteden aan professionele verpakking en verzending, is er een klein risico op schade aan de lijst of het glas tijdens transport. Eventuele schade aan de lijst of het glas die geen invloed heeft op het kunstwerk zelf, wordt niet geaccepteerd als geldige reden voor een claim of annulering. Wij raden u aan het werk op te halen of eigen vervoer te organiseren, aangezien schade aan de lijst, met name de gipsen ornamenten, niet wordt vergoed.

We streven ernaar om uw kunstwerk veilig en in optimale staat bij u af te leveren, waarbij we zorgvuldig aandacht besteden aan de verpakking en verzendprocedure. Bij vragen of speciale verzoeken kunt u altijd contact opnemen met de Catawiki klantenservice.



Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.