Brieven aan Gerard Reve- Het wit in het oog van de tijger

Andreas Sinakowski- Het wit in het oog van de tijger.
Uitgave Nijgh & van Ditmar, 195 blz. vertaling Gerrit Bussink.

In Het wit in het oog van de tijger wisselen de onderwerpen en stijlen elkaar snel af. Sinakowski beschrijft in de 24 brieven (en briefkaarten) van zijn boek zijn belevenissen van de afgelopen anderhalf jaar in Amsterdam, Antwerpen en Berlijn, hij becommentarieert collega's, critici en uitgevers, maar hij probeert ook in essayistische en verhalende stukken onder woorden te brengen waar het hem om te doen is. In het begin is Sinakowski duidelijk nogal timide. Hij is diep onder de indruk van de plotselinge aandacht die hij uit Nederland krijgt en begint meteen vlijtig het werk van Reve te lezen. Daarna worden de eerste invloeden van Reve zichtbaar, ten goede èn ten kwade. De ironie begint vat op te krijgen op Sinakowski, zijn vorm wordt vaster, en de noodzaak om alles kris kras aan het papier toe te vertrouwen neemt af.

Typisch Reviaans is bijvoorbeeld het spotten met een joodse achtergrond, het spelen met sterrenbeelden en de wilde fantasieën: 'In een supergeheime, door het Vaticaan tegengehouden tekst, die ik kreeg toegespeeld door een bekende prostituée uit Jeruzalem, heb ik gelezen dat joden, een maand voor hun verjaardag, op de sabbat een katholieke vriend absolutie mogen geven (mits het buiten regent). Van die gelegenheid gaan we gebruik maken...'

De laatste vijftig bladzijden, die naar mijn idee het beste deel van het boek vormen, bevatten een aantal reële of verzonnen ervaringen in Berlijn die Sinakowski's thematiek goed zichtbaar maken. Hij verwoordt het verzet van de eenling tegen de overgeordende, burgerlijke maatschappij en houdt een pleidooi voor het tonen van emoties.

Dit slot maakt duidelijk waarom Sinakowski zich steeds zo afzet tegen jonge schrijvers die over technische capaciteiten beschikken maar nog nooit iets hebben meegemaakt. Ze hebben, schrijft hij, niets wat 'een stempel op hen drukte, hen door elkaar schudde, wurgde, iets wat hen één enkele keer zonder enige uitweg voor het alternatief leven of dood heeft geplaatst.