Petra van den Boomgaard - Voor de Nazi’s geen Jood.

Hoe ruim 2500 Joden door ontduiking van rassenvoorschriften aan de deportaties zijn ontkomen
Uitg. Verbum, gebonden met stofomslag, 1e druk 2019, 672 pag. ISBN: 9789493028043
Boek nieuw en ongelezen. Vaste prijs: € 20.

In januari 1941, ruim een half jaar na de Duitse invasie, moest iedereen met Joodse grootouders zich aanmelden bij het lokale bevolkingsregister. Omdat terecht gevreesd werd dat de aanmelding zou worden vergeleken met het bevolkingsregister leek knoeien niet raadzaam. Maar later diende ruim 3% van de Joodse bevolking bij de bezetter een herzieningsverzoekschrift in. Er bestond twijfel over de Joodse afkomst, zo stelden de verzoekers. Ruim 2500 Joden wisten vervolgens door deze ontduiking van rassenvoorschriften aan de deportaties te ontkomen. Samen met de ruim 1200 mensen die het niet hebben overleefd, kozen ze ervoor om het heft in eigen handen te nemen. Dit boek beschrijft hoe dit kon gebeuren.

Senator Beukering (FvD) veroorzaakte onlangs veel ophef door zijn uitspraak dat de Joden zich “als makke lammetjes door de gaskamers” hadden laten jagen. Het beeld van de Joden als willoze slachtoffers is een van de stereotyperingen die historica en juriste Petra van den Boomgaard in haar proefschrift weerlegt. Men deed wel degelijk pogingen om aan de deportaties te ontkomen, door vlucht, onderduik of door zich te laten ‘ariseren’. Voor al deze vormen van verzet tegen de deporaties waren echter moed, geld en contacten nodig. Ontsnappen aan de nazi’s was dus niet voor iedereen binnen bereik.

Petra van den Boomgaard (1965) is historicus en jurist. Voor dit onderzoek gebruikte ze als eerste alle persoonsdossiers van het oorlogsarchief van de Rijksinspectie voor de bevolkingsregisters, de Collectie Calmeyer.