Het Marktplaats Effect

Een warm welkom van
Florence Schmit

Welkom bij het nieuwste circulaire impact rapport van Marktplaats: Het Marktplaats Effect! Dit rapport laat zien hoe groot de impact is van de keuzes van onze gebruikers in 2023. Omdat tweedehands winkelen steeds belangrijker wordt in ons leven, hebben we samengewerkt met een onafhankelijke organisatie om de echte impact te berekenen van het verhandelen van gebruikte spullen op ons platform. De resultaten zijn inspirerend: elke keer dat je voor tweedehands kiest op Marktplaats, verminder je mogelijk uitstoot en bespaar je waardevolle grondstoffen. Dit rapport gaat dus niet alleen over cijfers, maar over het tastbare verschil dat jij maakt voor onze planeet.

We willen je blijven inspireren met inzichten die de groene voordelen van jouw keuzes benadrukken. Door deel te nemen aan de circulaire economie via Marktplaats, draag je rechtstreeks bij aan een toekomst met minder CO2-uitstoot en stimuleer je hergebruik. Ook in de toekomst zullen deze bevindingen onze strategieën blijven vormgeven. Zo innoveren we je ervaring met tweedehands en bevorderen we duurzaamheid. Samen wisselen we dus niet zomaar spullen uit, maar werken we aan een betere, groenere toekomst. Bedankt dat je deze reis met ons aangaat en jouw steentje bijdraagt aan betekenisvolle verandering!

Florence Schmit
Algemeen Directeur Adevinta Benelux

25 jaar
Marktplaats

Je kan er niet omheen: Marktplaats is al 25 jaar hét grootste online handelsplatform van en voor Nederland. Met iedere maand ruim 8 miljoen unieke bezoekers per maand en zo’n 350.000 nieuwe advertenties per dag verbinden we miljoenen kopers en verkopers met elkaar.

Wij vinden dat elke handeling op ons platform telt. Of je nou voor de eerste keer iets verkoopt, of al jarenlang je spullen een nieuw leven geeft, voor ons ben je een Wereldveranderaar. Door iets te kopen of verkopen doe je namelijk niet alleen iets goed voor jezelf, je maakt ook iemand anders blij. Het zorgt ervoor dat we samen verspilling tegengaan en de wereld steeds een beetje mooier maken.

0 nieuwe advertenties per dag

Naast onze steun aan alle Wereldveranderaars, zetten we ons ook in voor systemische veranderingen buiten Marktplaats. We doen natuurlijk ons uiterste best op ons platform, maar er is meer nodig om de Nederlandse circulaire economie te versnellen.

De Nederlandse overheid

We vragen geregeld om proactief overheidsoptreden om de circulaire economie te stimuleren. Bijvoorbeeld door bewustmakingscampagnes, of door eerder rekening te houden met de impact van wetgeving op de tweedehandsmarkt. En wat dacht je van het onderzoeken van een verlaging van de btw op gerepareerde en tweedehands producten? Dat maakt het verschil!

Onderwijs

We werken samen met Race Against Waste. Deze organisatie leert basisschoolkinderen alles over textiel- en elektronisch afval. Kinderen ontdekken de voordelen van hergebruik en geven zelfs spullen gratis weg op Marktplaats om hun positieve impact te ervaren.

Project Street Rescue

We werken samen met lokale gemeenten om bewoners aan te moedigen grote spullen die ze niet meer nodig hebben te verkopen of te doneren, in plaats van ze weg te gooien. We zijn er namelijk van overtuigd dat zo veel grofvuil kan worden voorkomen.

De opkomst van
de Nederlandse tweedehandsmarkt

Zeg je circulaire economie, dan zeg je hergebruik. Marktplaats maakt het mogelijk én makkelijk om spullen te hergebruiken die nog een tweede, derde of zelfs vierde leven kunnen hebben. Deze verschuiving naar een duurzamere wereld is een echte game-changer, want het laat ons meer waarde halen uit de spullen die we al hebben, in plaats van steeds maar nieuwe te produceren. Dat sluit overigens perfect aan bij de doelen van Nederland en de Europese Unie.

En het lijkt erop dat we op het juiste spoor zitten, want maar liefst 40% van alle tweedehands spullen gaat via online platforms zoals Marktplaats. Online kanalen zijn inmiddels zelfs groter dan fysieke winkels die tweedehands spullen verkopen, of wat vrienden en familie doorgeven*.

Wist je dat...

…vooral Marktplaats een belangrijke speler is in deze markt? Met meer dan 8 miljoen actieve gebruikers en miljoenen verhandelde spullen per jaar, hebben we een marktaandeel van 29% in de totale tweedehandsmarkt en maar liefst 73% van de online platformmarkt!

Leuk weetje

Een goede samenwerking met de overheid is belangrijk om inzicht te krijgen in de circulaire economie van ons land. Daarom delen wij jaarlijks onze geanonimiseerde gegevens en inzichten met Rijkswaterstaat, zodat dit op termijn kan bijdragen aan slimme beleidsvorming over circulariteit.

*Volgens het onderzoek van RWS in 2022, de resultaten van 2023 tijdens het schrijven van dit rapport nog niet beschikbaar. Voor bronnen, zie bijlage.

De milieu-impact
van tweedehands handelen

Tweedehands handel en hergebruik kunnen de impact op het milieu verminderen, voornamelijk doordat uitstoot potentieel kan worden vermeden en natuurlijke hulpbronnen kunnen worden behouden. Wat betekent dat?

Hier gaat het over uitstoot die mogelijk voorkomen had kunnen worden: potentieel vermeden uitstoot. Om dit te berekenen, vergelijken we twee scenario's. Aan de ene kant kijken we naar het werkelijke scenario: het kopen van iets tweedehands op Marktplaats. Aan de andere kant stellen we ons een hypothetisch scenario voor: het kopen van hetzelfde product, maar dan nieuw. Het verschil in uitstoot tussen die twee scenario's, noemen we de vermeden uitstoot. Daarbij houden we er rekening mee in hoeverre elke tweedehands aankoop ook echt de aankoop van iets nieuws vervangt. Hoe vaak dit gebeurt, noemen we de Vervangingsratio (zie Vervangingsratio verderop in dit rapport).

Het is dus eigenlijk heel eenvoudig: we vermijden potentiële uitstoot omdat er minder nieuwe producten hoeven te worden gemaakt. Bedenk maar eens - alle middelen die nodig zijn om grondstoffen te winnen, de productie aan te drijven en het eindproduct naar de winkel te vervoeren? Die stappen kunnen we allemaal overslaan door te kiezen voor tweedehands spullen. Bovendien voorkomen we dat deze spullen worden weggegooid voordat ze het einde van hun leven hebben bereikt. Dat is weer een extra voordeel voor het milieu!

Het onderzoek naar onze bijdrage
aan de circulaire economie

Je hebt net kunnen lezen wat we bedoelen met de term potentieel vermeden uitstoot. Maar hoe berekenen we hoeveel uitstoot er mogelijk vermeden wordt door tweedehands handel op Marktplaats? Daarvoor duiken we eerst de wetenschap in, zodat je een beeld krijgt hoe we te werk zijn gegaan:

De methodologie

We hebben onderzoeksbureau Vayuu ingeschakeld om hun methodes uit de levenscyclusanalyse (LCA)* te kunnen gebruiken. Dat betekent dat we verder kijken dan losse productverkopen, we nemen het grotere plaatje en de bredere impact op het systeem mee. Deze methode volgt nauwgezet de richtlijnen van het World Resource Institute voor het vergelijken van de uitstoot van verschillende producten.

Vayuu’s methodologie en onderzoeksmethode berekent de potentieel vermeden uitstoot door het handelen van tweedehands spullen op ons platform. De aanpak is transparant en nauwkeurig, en sluit nauw aan op de belangrijkste academische raamwerken voor het berekenen van vermeden uitstoot: het rapport Guidance on Avoided Emissions door het World Business Council for Sustainable Development; en het Framework for estimating and reporting Avoided Emissions van het World Resources Institute.

*Goedgekeurd door TüV Rheinland. Zie bijlage voor meer informatie over de analyse

Meer over
over het onderzoek

Het begin is er, klaar voor verdieping! In dit hoofdstuk ontdek je hoe we de analyse van onze data zijn gestart. Vaayu’s analyse werd gebaseerd op gegevens van ongeveer 18,3 miljoen verkochte artikelen op Marktplaats in specifieke productcategorieën (zie bijlage), verder aangevuld met inzichten van meer dan 32.000 Europese gebruikers van tweedehands platformen over hun aankoop- en verkoopgedrag.

Een productanalyse van meer dan 18 miljoen verhandelingen

Vaayu heeft de ruim 18,3 miljoen tweedehands transacties geanalyseerd met behulp van Kria, hun eigen LCA Impact Modelling Engine en database. Kria is speciaal ontwikkeld voor dit soort analyses.

Vermeden uitstoot wordt uitgedrukt in CO2-equivalenten (CO2eq). Dit is een eenheid die alle broeikasgassen (BKG) omvat, niet alleen CO2. Mijnbouw, oogst- en productieprocessen stoten namelijk verschillende soorten broeikasgassen uit. Om het overzichtelijk te houden, wordt de impact van al deze gassen uitgedrukt in CO2-equivalenten. Zo kun je beter vergelijken hoeveel uitstoot er is vermeden door tweedehands aankopen.

We kopen meestal licht gebruikte spullen

Maar hoe vaak vervangen we eigenlijk nieuwe spullen door tweedehands aankopen? Om daarachter te komen, zijn er onderzoeken gedaan onder zowel kopers als verkopers van tweedehands items. Zo konden we de 'Vervangingsratio' bepalen (zie bijlage). Deze ratio laat zien in hoeverre tweedehands aankopen daadwerkelijk in de plaats komen van nieuwe spullen. De onderzoeken gaven ook inzicht in de gebruikte verpakkingen en materialen bij de verzending van tweedehands items.

We zijn heel benieuwd of je je in de resultaten van deze enquêtes herkent. De overgrote meerderheid (83%) van de kopers op Marktplaats schaft namelijk producten aan die bijna nieuw tot licht gebruikt zijn. Dat geeft aan dat veel artikelen op Marktplaats geschikt zijn om vaak hergebruikt te worden! Dat bevestigen ook de verkopers, want 86% van hen geeft aan dat hun aangeboden artikelen in goede staat zijn.

Uitstoot van Marktplaats als bedrijf

En hoe zit het met de CO2eq die Marktplaats als bedrijf uitstoot? Om straks een eerlijke berekening te kunnen maken, hebben we kritisch gekeken naar verschillende bedrijfsprocessen die voor uitstoot zorgen. Dit omvatte:

de uitstoot van leaseauto’s die we voor zakelijke doeleinden gebruiken;
de uitstoot van de energie die we verbruiken in ons kantoor en datacenters.
de indirecte uitstoot van de alledaagse artikelen die we gebruiken, zoals koffiecups, woon-werkverkeer van werknemers en de energie die onze gebruikers verbruiken wanneer ze ons platform gebruiken op hun persoonlijke apparaten.

De CO2-voetafdruk van Marktplaats voor 2023 is berekend en opgenomen in het wereldwijde rapport van moederbedrijf Adevinta (zie bijlage). Vervolgens is het aandeel van onze bedrijfsprocessen afgetrokken van de mogelijke CO2eq-besparing die is bereikt door handel via ons platform. Zo geeft dit een beeld van de netto impact van Marktplaats op de CO2eq-uitstoot.

Nu we globaal door het onderzoek zijn gegaan, is het tijd voor de resultaten!

Het Marktplaats
Effect in 2023

In 2023 hebben onze gebruikers maar liefst 18,3 miljoen tweedehands items verkocht via ons platform. Van babykleertjes tot meubels en van sportartikelen tot tuinspullen. Door deze items een tweede, derde of vierde leven te geven, hebben onze gebruikers potentieel 329.109 ton aan CO2eq-uitstoot vermeden.

Dat is echt een opmerkelijke impact!

0 ton CO2eq vermeden

Om je daar iets bij voor te stellen, die vermeden uitstoot staat gelijk aan: 0 retourvluchten van Amsterdam naar
New York

En het komt overeen met het energieverbruik van 0 Nederlandse huishoudens

Met de vermeden uitstoot bedoelen we de potentiële vermindering van CO2eq. Deze besparing is bereikt doordat onze gebruikers kozen voor tweedehands spullen in plaats van nieuwe te kopen uit de onderzochte categorieën. Goed om nog even te benoemen: dit cijfer houdt geen rekening met de auto's die op ons platform worden verkocht. Het is namelijk nog te complex om een betrouwbare levenscyclusanalyse-methode te ontwikkelen waarmee de vermeden uitstoot van auto’s nauwkeurig kan worden berekend. De grote verschillen in onze rijstijl, onderhoud en brandstofverbruik zorgen ervoor dat we niet zomaar uit kunnen gaan van een eenduidige uitstoot.

Als we de volledige berekening achter de totale netto vermeden uitstoot dus ‘even’ samen zouden moeten vatten, dan zie je hieronder de belangrijkste onderdelen. Voor meer informatie verwijzen we je graag naar de bijlage.

*Het alternatieve scenario verwijst naar de uitstoot van het produceren en distribueren van een vergelijkbaar nieuw artikel dat tweedehands winkelen op andere Adevinta-marktplaatsen tot op zekere hoogte kan 'vermijden' (de Vervangingsratio). Het alternatieve scenario omvat hier de vervangingsratio binnen de uitstootwaarde.

Een inkijkje
in de Vervangingsratio

Hoe goed tweedehands spullen nieuwe aankopen kunnen vervangen, hangt af van hoe mensen ze gebruiken. Dit noemen we de Vervangingsratio. Het is nog niet zo makkelijk om een een-op-een vervanging te berekenen, maar is om deze 2 redenen wel enorm belangrijk:

Hierdoor kunnen we beoordelen hoe milieuvriendelijk hergebruik daadwerkelijk is;
Het is een belangrijke factor bij het berekenen hoeveel de CO2eq-uitstoot van productie en distributie van nieuwe producten wordt gecompenseerd door aankopen op tweedehandsmarkten.

Hoe wordt de Vervangingsratio berekend?

Om onze Vervangingsratio te bepalen, hebben we een enquête gehouden onder bijna 32.000 kopers op alle markten van Adevinta. We hebben ze specifiek gevraagd naar aankopen die ze hebben vermeden in bepaalde productcategorieën. Voor Marktplaats hebben we het EU-gemiddelde gebruikt als antwoord op de vraag:

En wat blijkt? Uit de gemiddelde cijfers van de EU komen hele interessante resultaten naar voren! Bijna 40% van de kopers zegt namelijk geen nieuw product te kopen als ze een vergelijkbaar tweedehands item kunnen vinden op één van de Adevinta marktplaatsen.

Dan kun je dus zeggen dat in bijna 40% van de gevallen, de aankoop van tweedehands items op onze marktplaatsen de aanschaf van nieuwe producten vervangt. In dit rapport hebben we alleen rekening gehouden met die 40%. We weten dat de overige 60% ook verband houdt met de aankoop van gebruikte artikelen. Maar voordat we iets kunnen zeggen over de impact van deze groep, hebben we meer inzicht nodig in dit consumentengedrag.

0 van de tweedehands aankopen vervangt een nieuw artikel

Ontdek onze
topcategorieën voor hergebruik

Bij Marktplaats vind je vrijwel alles wat je hart begeert. Toch hebben niet alle artikelen dezelfde potentie om de impact op het milieu te verkleinen. De categorieën die de grootste mogelijkheid hebben om uitstoot te vermijden? In 2023 waren dat Fietsen (106.731 ton CO2eq), Witgoed en apparatuur (72.373 ton CO2eq) en Huis & Inrichting (63.609 ton CO2eq). Dus of je nu een tweedehands fiets, bank of oven scoort, je helpt de uitstoot te verminderen door die spullen een nieuw leven te geven!