In De Civitate Dei richt Augustinus zich op thema's zoals de relatie tussen het aardse en het hemelse, de natuur van het kwaad en de rol van de genade. Hij maakt onderscheid tussen twee steden: de aardse stad, die wordt gedreven door eigenbelang, en de stad van God, die is gebaseerd op liefde en genade. Dit contrast vormt de kern van zijn betoog over hoe mensen hun leven kunnen inrichten in overeenstemming met Gods wil.
De Civitate Dei had een enorme invloed op de middeleeuwse filosofie, omdat het de basis legde voor de scheiding tussen geloof en rede. Augustinus' ideeën over de substantie van het kwaad en de noodzaak van genade beïnvloedden talloze denkers, waaronder Thomas van Aquino. Zijn werk stimuleerde een diepere reflectie op de rol van religie in de samenleving en de menselijke existentie.
Volgens Augustinus heeft de mens een belangrijke rol binnen de context van God en zijn genade. De mens is vrij om te kiezen, maar wordt getroost door de genade van God, die hen helpt om het goede te zoeken. Deze vrijheid en de afhankelijkheid van goddelijke genade vormen een cruciaal onderdeel van de menselijke conditie, in het licht van zowel de aardse als de hemelse realiteit.
Augustinus onderzoekt in De Civitate Dei de complexe relatie tussen staat en kerk. Hij stelt dat terwijl de aarde zijn tijdelijke autoriteit heeft, de geestelijke autoriteit van de kerk uiteindelijk voortkomt uit God. Dit idee legt de basis voor toekomstige discussies over de rol van religie in de politiek en benadrukt de noodzaak van ethiek en moraliteit in het bestuur.
De impact van De Civitate Dei op de ontwikkeling van het christendom kan niet worden onderschat. Het werk heeft niet alleen de theologie van de middeleeuwen gevormd, maar ook de basis gelegd voor het idee dat de kerk een morele gids moet zijn voor de mensheid. Dit heeft geleid tot een rijkere discussie over ethiek, politieke macht en de rol van geloof in de samenleving, dat tot op de dag van vandaag voortduurt.