Pieralisi Sante - Osservazioni sul musaico di Palestrina

PIERALISI Sante (1802-1887)
Notities over het mozaïek van Palestrina, Rome, Tip. Salvucci, 1858, in maximaal folio (cm. 56 x 39,5)
pp. 72 met 6 grootse dubbele pagina-tabulaturen buiten de tekst (79 x 56 cm!) waarop het beroemde Barberini-mosaiëk van Palestrina wordt afgebeeld (de gravures zijn 7, omdat in het laatste dubbele vel er twee van middelgrote grootte zijn). Ook verschijnen er enkele decoratieve houtsneden ondertekend door Melville.
Bind in half parchment with light mottled rigid cardboard covers that preserve the original binding with the autographed dedication of Prince Barberini.
r
Het werk wordt verrijkt (op de omslag) door de handgeschreven dedicatie van prins Barberini aan prinses Maria Luisa Torlonia Orsini (ook van een van de belangrijkste Romeinse prinselijke dynastieën: "Aan Zijne Excellentie / Mevrouw Prinses D.[onna] Maria Luisa Torlonia Orsini / De prins van Palestrina").
r
Zeer goede staat: volledige marges, enkele marginale verkleuringen en 3 stroken wit papierklevend tape (dus bijna onzichtbaar) op de binnenranden van 3 pagina's, waarvan slechts 1 langs de hele pagina, de andere 2 slechts korte stukken (zie foto van alle 3) (bevat geen illustraties en raakt nooit de binnenkant van de pagina's).
r
DE GELEGENHEID: DE RESTAURATIE VAN 1853. Het boek beschrijft en toont in de 7 grote gravures het beroemde Nijlmozaïek van Palestrina (een meesterwerk uit het Hellenistische tijdperk en een van de grootste mozaïeken ter wereld) uit 1858, dus direct na de restauratie die in 1853 door Prins Francesco Barberini was uitbesteed aan Giovanni Azzurri, professor architectuur aan de Accademia di San Luca en architect in dienst van het huis Barberini. Na de restauratie werd het mozaïek op een schuine plaat geplaatst. Het werk, toevertrouwd aan Sante Pieralisi, wil onder de aristocratie die de prins kent, vooral dat kostbare en belangrijke ingreep vieren en promoten. De weinige exemplaren waarin het werd gedrukt, waren vooral bedoeld voor de prins Barberini, om het aan vrienden en geleerden te schenken. Onze kopie (zoals de enige die te koop staat – voor meer dan 2.400 euro!) heeft op de omslag het handgeschreven cadeau van de prins aan prinses Torlonia Orsini. Het verschil (in voordeel van ons exemplaar) is dat de omslag behouden is, maar binnenin is ingebonden in een mooie harde kaft die het beter beschermt in een bibliotheek. In ons nadeel zijn slechts de 3 stroken wit papierband die bijna onzichtbaar zijn aan de binnenranden.
r
Het mozaïek van de Nijl van Palestrina en de Barberini: Het mozaïek van de Nijl is bewaard in het Nationaal Archeologisch Museum van Palestrina. Het werd gevonden tussen het einde van de XVIe en het begin van de XVIIe eeuw in de kelder van het oude bisschoppelijk paleis. In 1625 liet kardinaal Andrea Baroni Peretti Montalto, die zich bewust was van het belang van dat mozaïek, het losmaken van de vloer, het vervolgens in vierkante stukken verdelen en gaf uiteindelijk het bevel het naar Rome te vervoeren. Toen het landgoed van Palestrina in 1630 werd gekocht door de Barberini-familie, deed kardinaal Francesco Barberini, verzamelaar van kunstwerken, er alles aan om in het bezit te komen van het mozaïek. Hij slaagde daarin in 1635 dankzij zijn oom, kardinaal Lorenzo Magalotti. In 1640 werd het gerestaureerde kunstwerk teruggebracht naar Palestrina en geplaatst op de oorspronkelijke locatie, in die apsiszaal die ondertussen was gerestaureerd door prins Taddeo Barberini. Maar de duisternis en vochtigheid van de zaal maakten een tweede restauratie noodzakelijk. In 1853 gaf prins Francesco Barberini opdracht aan cavalier Giovanni Azzurri, architect aan de Accademia di San Luca en architect van huis Barberini. Zo werd het mozaïek in 27 platen verdeeld en teruggebracht naar Rome voor restauratie. Terug in Palestrina werden de platen weer ineen gezet op een schuine wand in een van de zalen van Paleis Colonna Barberini. Na de Tweede Wereldoorlog was de plaatsing ervan op die schuine wand niet langer acceptabel. Om de schoonheid van het mozaïek te bewonderen, was het nodig om het opnieuw te bekijken in verticale opstelling, als een prachtig schilderij. Ondanks de vele restauraties heeft het grote decor van het Nijlmozaïek een bijzondere verfijning in de kleuren behouden, verlicht door een verrassend licht dat rotsen en figuren, bomen en dieren aan en uit laat gaan, een licht dat de wateren van de Nijl streelt en de rode draad vormt van de hele voorstelling.
r
BESCHRIJVING: De mozaïek toont in één oogopslag de regio van Hoog- en Laag-Égypte tijdens de Griek-Romeinse periode, op het moment van de overvloed van de Nijl. Bovenaan zijn de bergen van Hoog-Égypte afgebeeld, met jager-pygmeeën en vele dieren, echt en mythologisch, zoals de krokodil en de sfinx, vermeld met hun naam. Naar beneden zien we tempels met een nilometer en huizen met een heilige ibis op de daken, een ommuurde stad (misschien Thebe) met paleizen en 4 immense standbeelden, hutten, de jacht op nijlpaarden, schepen en boten van vissers, leidend naar de bodem die de uitgang naar zee voorstelt, namelijk de delta, verwijzend naar de stad Alexandrië, met torens, paleizen en schepen met soldaten. Hier worden processies gehouden in de tempels en in een bloementent bereiden de Egyptenaren een feestmaal ter ere van de overstroming, die de velden vruchtbaarheid brengt.
r
VOORLESE: Sinds de ontdekking heeft het Mozaïek de interesse gewekt van talrijke geleerden die, hoewel ze Egypte herkennen in de voorstelling, het niet eens zijn over de interpretatie. Volgens kardinaal Melchior de Polignac, die de eer heeft om als eerste te hebben vastgesteld dat het Egypte voorstelt, beeldt het de reis van Alexander de Grote naar de Tempel van Jupiter Ammon uit; het bovenste deel van het paneel, waar jagers worden afgebeeld, stelt de Hoge Egypte voor; waar de Nijl naar de vlakte stroomt en de delta vormt, worden de steden Eileopolis en Memphis afgebeeld. Volgens Polignac ging het om de plaatsen die Alexander tijdens zijn reizen in Egypte heeft bezocht. In de scène rechtsonder, waar onder een paviljoen een bevelhebber met soldaten en een vrouwelijke figuur worden afgebeeld, zag Polignac Alexander gekroond door de Overwinning. De man die op de boeg van een oorlogsschip zijn hand uitstrekt naar Alexander, alsof hij om vrede vraagt, zou Asteas zijn, gouverneur van Memphis. De jezuïet Giuseppe Rocco Volpi, nadat hij had gezegd dat de obelisken, graven, krokodillen en andere dieren aantonen dat het mozaïek Egypte vertegenwoordigt, bleef bij de scène van het paviljoen met de bevelhebber en de soldaten en weerlegd de these van Polignac. Volgens hem zouden de harnassen niet Macedonisch, maar Romeins zijn. De filosoof en historicus Jean Baptiste Dubos geloofde dat het grote mozaïek een soort kaart van Egypte was, waarvan de kunstenaar verschillende aanzetten had afgebeeld ter verfraaiing, namelijk de individuele scènes die verband hielden met Egypte.
Volgens de archeoloog Jean Jacques Barthélemy werd het Mozaïek vervaardigd in de eerste eeuwen van het rijk, en daarin moet de verblijf van Hadrianus in Egypte worden afgebeeld. Barthélemy schreef dat de keizer, na die reis, besloot om zijn villa in Tivoli te verfraaien met Egyptische standbeelden, en het Nijlmozaïek in Praeneste te laten maken, de andere stad die een van zijn buiten-Romeinse villa's huisvestte: de Villa van Hadrianus. Daarentegen ziet archeoloog Carlo Fea in de interpretatie dat het schilderij de verovering van Egypte door Augustus voorstelt. Na te hebben bevestigd dat wat op het Mozaïek de Nijl is, afgebeeld tijdens een overstroming, een heilig moment voor de Egyptenaren was, die hun leven afhankelijk maakten van die rivier, zag archeoloog Orazio Marucchi in de voorstelling een eerbetoon aan Isis, de Egyptische godin waarmee volgens hem Fortuna Primigenia van Praeneste zou worden geïdentificeerd. Inderdaad, de verering van de godin Fortuna en de waarzegkunst die in Praeneste (nu Palestrina) werd beoefend, zouden hun oorsprong in Egypte hebben. Cfr. G. Gullini, De Praenestijnse mozaïeken, Rome, Instituut voor Archeologie en Etruscologie, 1956; L. Bandiera, Het Nijlmozaïek van Palestrina, Palestrina 1988.
r
SANTE PIERALISI: Geboren in Jesi op 12 oktober 1802. Priester gewijd in 1826, vanwege zijn aanleg voor filosofie en wiskunde kreeg hij de taak om deze vakken te onderwijzen. In 1830 verhuisde hij naar Rome als instructeur van de zonen van prins Francesco Barberini, die hem zes jaar later benoemde tot directeur van de "Barberiniana" bibliotheek. Vollop wijdde hij zich aan zijn nieuwe functie, waarbij hij de vele kostbare manuscripten en codices reorganiseerde. Hij hield zich ook bezig met archeologie. Als auteur van studies en monografieën publiceerde hij in 1875 de historische herinneringen van Urbano VIII en Galileo Galilei. Zijn onderzoek naar de beroemde Romeinse mozaïek met Nijlscènes uit de I eeuw v.Chr., gevonden in Palestrina, is ook belangrijk. Hij stierf in Rome op 22 augustus 1887.
r
r
Aangezien beide kopieën allemaal de toespraak van prins Barberini bevatten: waarschijnlijk werd het niet voor de verkoop gedrukt, maar ALLEEN VOOR DE PRINS ALS CADEAU.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.