Kunstenaar: Navolger van Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571–1610)
Titel: San Giovanni a Patmos
Medium: Olieverf op doek, 48,5 × 38,5 cm (met lijst 56 × 64 cm)
Datering: XVII/XVIII eeuw
Gesigneerd: Ongesigneerd
Stijl: Renaissance / Barok
Conditie: Gedoubleerd doek, zichtbare retoucheringen onder UV, sterk verdonkerde verflaag, recentelijk oppervlakkig gereinigd en voorzien van een nieuwe beschermende slotlaag

Introductie

Dit schilderij, San Giovanni a Patmos, is een indrukwekkend voorbeeld van de zeventiende-eeuwse navolging van Michelangelo Merisi da Caravaggio, een van de invloedrijkste schilders uit de Italiaanse barok. De intens dramatische uitdrukking, het gebruik van clair-obscur en de naturalistische behandeling van het gelaat verraden duidelijk de invloed van Caravaggio’s revolutionaire beeldtaal, waarin het goddelijke via de menselijke emotie wordt uitgedrukt.

Beschrijving van het werk

Het schilderij toont de evangelist Johannes, waarschijnlijk afgebeeld tijdens zijn visioenen op het eiland Patmos. Het hoofd, licht achterovergeheld en met de ogen naar de hemel gericht, drukt een mengeling van extase en mystieke contemplatie uit. De figuur is halfverlicht vanuit een onzichtbare lichtbron linksboven, waardoor het gelaat en de hals in scherpe contrasten met de donkere achtergrond naar voren komen. De ovale compositie, aangebracht met een subtiele omlijning, richt de aandacht volledig op de spirituele geladenheid van het gezicht. De kunstenaar heeft de emotionele expressie van de heilige met buitengewone intensiteit weergegeven — de iets geopende lippen en de vochtige glans in de ogen versterken het gevoel van goddelijke inspiratie.

Techniek en kleurenpalet

De schilder heeft gewerkt met een verfijnde, maar krachtige olieverftechniek die typerend is voor de caravaggeske navolging. Het palet is beperkt en geconcentreerd rond diepe aardetinten, roodbruinen en olijfzwarte partijen, met accenten van oker en lichtroze in het gelaat. Deze tonaliteit verleent het schilderij een warme, haast rokerige atmosfeer, die versterkt wordt door de verouderde vernislaag. De recente reiniging heeft enkele dieptelagen in de teint opnieuw zichtbaar gemaakt, terwijl de UV-beelden retoucheringen aan het licht brengen die voornamelijk in de achtergrond en schaduwpartijen zijn geconcentreerd.

Stijl en kunsthistorische context

Het werk behoort tot de bredere stroming van de Caravaggisti, kunstenaars die Caravaggio’s revolutionaire lichtgebruik en psychologische intensiteit navolgden in Italië en later in heel Europa. De voorstelling van Johannes als jeugdige visionair sluit aan bij thema’s die ook in Caravaggio’s verloren gegane werken en bij zijn volgelingen in Napels en Rome werden uitgewerkt. De subtiele lichtval over de hals en het gezicht, evenals de geïsoleerde figuur tegen een donkere achtergrond, vertonen verwantschap met het werk van Orazio Gentileschi en Bartolomeo Manfredi. Binnen de Nederlandse context vertoont het werk stilistische parallellen met de vroege werken van Dirck van Baburen en Gerrit van Honthorst, die Caravaggio’s naturalisme in Utrecht introduceerden.

Deze navolging weerspiegelt de invloed van de contrareformatorische kunst, waarin religieuze extase en menselijke emotie samenvloeien tot een intens persoonlijk beeld van geloof. De combinatie van realistische observatie en spirituele expressie maakt dit portret tot een krachtig devotioneel stuk, dat vermoedelijk oorspronkelijk deel uitmaakte van een groter religieus ensemble of altaarcyclus.

Conditie

Het doek is in de loop der eeuwen gedoubleerd, wat stabiliteit heeft geboden aan de verflaag. Onder UV-licht zijn meerdere retoucheringen zichtbaar, vooral in de achtergrond en langs de contour van de ovale omlijsting. De verf is op sommige plaatsen verdonkerd, met name in de schaduwpartijen, maar het schilderij is recentelijk oppervlakkig gereinigd en voorzien van een beschermende slotlaag. De craquelure is consistent met de ouderdom en draagt bij aan de authentieke uitstraling van het werk.

Conclusie

San Giovanni a Patmos is een opmerkelijk voorbeeld van de invloed die Caravaggio uitoefende op kunstenaars van de late zeventiende en vroege achttiende eeuw. De intensiteit van de blik, het dramatische clair-obscur en de psychologische diepgang plaatsen dit werk binnen de traditie van de Italiaanse barok en de Europese Caravaggisti. Het vormt een waardevol verzamelobject voor kenners van oude meesters, waarin religieuze devotie en artistiek meesterschap op subtiele wijze samensmelten — verwant aan het oeuvre van Orazio Gentileschi, Gerrit van Honthorst, Bartolomeo Manfredi.

Het werk "San Giovanni a Patmos" zit is een licht bruin houten stijlrelevante lijst.

Totale afmetingen: 52x65cm
Doek afmetingen: 40.5 x 51.5 cm

Alle verzending in professionele verpakking via Fedex, DPD of PostNL.

Voor alle verzendingen geldt een toeslag voor verpakkingsmateriaal, welke reeds is inbegrepen in de vermelde verzendprijs.

De klant is zelf verantwoordelijk voor eventuele invoerrechten en bijkomende kosten die van toepassing kunnen zijn bij levering in het buitenland.

We streven ernaar om uw kunstwerk veilig en in optimale staat bij u af te leveren, waarbij we zorgvuldig aandacht besteden aan de verpakking en verzendprocedure. Bij vragen of speciale verzoeken kunt u altijd contact opnemen met de Catawiki klantenservice.



Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.