Een 19e-eeuwse olieverfschilderij op paneel van Pieter Cornelis Hoen, Bevroren Rivier met Schaatsers en IJsgangers, gesigneerd en ingelijst, met een verfijnd romantisch wintertafereel uit Nederland.



Pieter Cornelis Hoen (1814–1880)
Bevroren rivier met schaatsers en ijsgangers
Olieverf op paneel, 19,5 × 24,5 cm – met lijst 32,5 × 38,5 cm
Gesigneerd rechtsonder: C.P. Hoen (gedateerd, mogelijk ’55)
Stijl: Romantiek
Conditie: Recent gereinigd en voorzien van nieuwe slotlaag; geen retoucheringen zichtbaar onder UV. Lijst deels overschilderd en met verlies van gesso-elementen aan de onderhoeken.
No Reserve

Inleiding

Het werk Bevroren rivier met schaatsers en ijsgangers van Pieter Cornelis Hoen vormt een verfijnd voorbeeld van de Nederlandse romantische schilderkunst in het midden van de negentiende eeuw. Deze compacte maar rijke winterweergave toont Hoens meesterschap in het vatten van atmosfeer, beweging en licht. De kunstenaar sluit hiermee aan bij de traditie van Andreas Schelfhout en Charles Leickert, maar onderscheidt zich door zijn bijzonder heldere kleurstelling en ingetogen menselijke scènes. In dit schilderij verenigt hij de verstilling van de winter met het levendige karakter van het Hollandse volk op het ijs, in een compositie die de essentie van de romantische wintertaferelen vangt.

Beschrijving van het werk

Het tafereel speelt zich af op een bevroren rivier onder een open hemel met een zachte winterzon. Links in beeld bevindt zich een laag houten schuurtje met een rood pannendak, beschut tussen knotwilgen die kaal en ritmisch afsteken tegen de lucht. De voorgrond wordt gedomineerd door een schaatser die voorzichtig de gladde ijsrand nadert, terwijl rechts enkele figuren voortglijden met een slee vol goederen. Verderop zien we groepen mensen rond een gele windschermhut met een rood vaantje, een detail dat de diepte van het winterlandschap benadrukt.

De lucht beslaat bijna twee derde van het paneel, geschilderd in bleke blauwtinten en doorspekt met lichtgrijze wolkenmassa’s. Aan de horizon lost het landschap op in nevel en ijs, waardoor het perspectief subtiel wordt uitgediept. De lage winterzon verlicht de rand van het ijs met een zilverachtige glans, terwijl de schaduwen in zachtblauw en violet het koude seizoen voelbaar maken. Ondanks de beperkte afmetingen van het werk weet Hoen een indrukwekkend ruimtelijk gevoel te creëren, waarin lucht, ijs en mens harmonieus samenkomen.

Techniek en kleurgebruik

Hoen toont zich in dit werk een technisch begaafde schilder met een secure penseelvoering en een fijnzinnige toonbeheersing. Hij gebruikt dunne lagen olieverf, met transparante glacis voor de lucht en dikkere, meer pasteuze toetsen voor de ijsvlakken en bomen. De verfbehandeling is helder en zuiver, zonder overdaad aan vernis of zware kleurlagen, waardoor de natuurlijke lichtwerking optimaal behouden blijft.

Het kleurpalet is typisch voor de Nederlandse romantiek: koele blauwen en grijstonen overheersen, aangevuld met warme accenten van rood en oker in de daken, kleding en vlaggen. Deze combinatie verleent het tafereel een harmonieus evenwicht tussen frisheid en warmte, tussen natuur en mens. De gladde oppervlakte van het ijs is bijzonder geslaagd weergegeven — met subtiele reflecties van de lucht en figuren — wat getuigt van Hoens aandacht voor lichtval en textuur.

Compositie en ruimte

De compositie is zorgvuldig opgebouwd in diagonale lijnen die het oog van linksvoor naar de verre achtergrond leiden. Het pad van de schaatser vormt de visuele as van het schilderij, terwijl de bomen en gebouwen de ruimte ritmisch afbakenen. Door de afwisseling van open ijsvlak en dichte begroeiing ontstaat een natuurlijke balans tussen leegte en detail.

De horizon is laag gehouden, waardoor de lucht een dominante rol speelt — een kenmerk dat we ook bij tijdgenoten als Schelfhout en Leickert aantreffen. De mensfiguren zijn klein van schaal maar precies geplaatst: ze geven de scène een levendig karakter zonder de serene winterstemming te verstoren.

Kunsthistorische context en stijl

Pieter Cornelis Hoen werkte in de traditie van de Nederlandse Romantiek, waarin de natuur niet slechts decor, maar ook drager van emotie en stemming was. Zijn werk staat in directe lijn met dat van Andreas Schelfhout, bij wie hij vermoedelijk scholing of invloed vond, en met Charles Leickert, die eveneens de winterse helderheid en Hollandse lichtwerking tot zijn kernmotief maakte.

Hoens stijl onderscheidt zich door zijn ingetogen toon, precieze penseelvoering en zijn voorkeur voor intieme wintertaferelen met herkenbare landelijke details. Hij behoort tot de generatie schilders die de traditie van de achttiende-eeuwse topografische landschappen transformeerden tot sfeervolle, poëtische scènes. Zijn oeuvre weerspiegelt de liefde voor het Nederlandse landschap en de cultuur van de gemoedelijke winters.

In bredere context sluit Hoens werk aan bij de romantische landschapsstroming die zich in heel Europa ontwikkelde. Terwijl Nederlandse schilders het winterlandschap tot onderwerp maakten, onderzochten internationale tijdgenoten als Caspar David Friedrich en Johan Christian Dahl in Duitsland de symbolische dimensies van licht en natuur. Hoens benadering blijft echter typisch Hollands: concreet, helder en menselijk.

De kunstenaar

Pieter Cornelis Hoen (1814–1880) werd actief binnen de Nederlandse romantische school van de negentiende eeuw, waar hij zich specialiseerde in wintergezichten en landschappen met figuren. Hoewel minder bekend dan enkele van zijn tijdgenoten, tonen zijn werken een opmerkelijke technische verfijning en een sterk gevoel voor sfeer. Zijn schilderijen werden gewaardeerd in particuliere verzamelingen en regionale tentoonstellingen, en blijven vandaag geliefd om hun authentieke weergave van het landelijke Hollandse leven in de vorsttijd.

Conditie

Het schilderij verkeert in uitstekende staat van conservering. Het paneel is stabiel, recentelijk professioneel gereinigd en voorzien van een beschermende slotlaag. Onder UV-licht zijn geen retoucheringen vastgesteld. De verflaag is gaaf, met een heldere glans en goed bewaarde detaillering. De bijbehorende vergulde lijst, rijk gedecoreerd in rocaille-stijl, is deels overschilderd en vertoont aan de onderhoeken verlies van gesso-elementen, zonder afbreuk aan de presentatie.

Provenance

Particuliere collectie Nederland, vervolgens opgenomen in de collectie Vandenberg Fine Art BV.

Slotbeschouwing

Deze Bevroren rivier met schaatsers en ijsgangers is een fijnzinnig voorbeeld van de negentiende-eeuwse Nederlandse winterkunst. Het werk belichaamt de kern van Hoens kunstenaarschap: helderheid, eenvoud en atmosfeer. In deze kleine maar monumentale compositie toont hij hoe een alledaags tafereel — een dag op het ijs — kan worden verheven tot een poëtisch beeld van licht, stilte en menselijkheid. Het is een schilderij dat de romantische verbeelding van het Hollandse landschap in zijn puurste vorm samenvat en dat zonder moeite zijn plaats vindt naast werken van Schelfhout, Leickert en Nuyen in de canon van de Nederlandse Romantiek.

Het werk "Bevroren rivier met schaatsers en ijsgangers" zit is een vergulde bronsgouden houten lijst met gipsen ornamenten (overschilderd, en mist enkele gesso elementen; zie fotos)

Totale afmetingen: 19,5x24,5cm
Paneel afmetingen: 32,5x38,5cm

Alle verzending in professionele verpakking via Fedex, DPD of PostNL.

Voor alle verzendingen geldt een toeslag voor verpakkingsmateriaal, welke reeds is inbegrepen in de vermelde verzendprijs.

Het verzenden van kunstwerken brengt altijd bepaalde risico’s met zich mee. Hoewel verzending mogelijk is, raden wij aan het kunstwerk persoonlijk op te halen wanneer deze optie beschikbaar is. Indien gekozen wordt voor verzending, geschiedt dit volledig op risico van de koper. Afhalen biedt de zekerheid dat het werk onbeschadigd en in optimale staat wordt ontvangen. Na aankoop kan eenvoudig een afspraak worden ingepland om het kunstwerk bij onze werkplaats en atelier op te halen, waar het veilig en zorgvuldig voor u klaarstaat.

Transport Offerte aanvraag via onze website (Service-transport) of via Catawiki support

De klant is zelf verantwoordelijk voor eventuele invoerrechten en bijkomende kosten die van toepassing kunnen zijn bij levering in het buitenland.

Bij de aankoop van dit kunstwerk heeft u de keuze om het te laten leveren met of zonder lijst. De lijst, rijkelijk versierd en passend bij het werk, wordt gratis aangeboden, zodat u het schilderij direct kunt ophangen. Hoewel wij uiterste zorg besteden aan professionele verpakking en verzending, is er een klein risico op schade aan de lijst of het glas tijdens transport. Eventuele schade aan de lijst of het glas die geen invloed heeft op het kunstwerk zelf, wordt niet geaccepteerd als geldige reden voor een claim of annulering. Wij raden u aan het werk op te halen of eigen vervoer te organiseren, aangezien schade aan de lijst, met name de gipsen ornamenten, niet wordt vergoed.

We streven ernaar om uw kunstwerk veilig en in optimale staat bij u af te leveren, waarbij we zorgvuldig aandacht besteden aan de verpakking en verzendprocedure. Bij vragen of speciale verzoeken kunt u altijd contact opnemen met de Catawiki klantenservice.



Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.