ToolVision98. Nationaal onderzoek software-ontwikkeltools / Denis Verhoef. Alphen aan den Rijn, Array Publications, 1998; 158 bladzijden. ISBN 9074562035. Uit de aankondiging van het onderzoek: Toolvision'98 is een onderzoek onder gebruikers: het gaat om beoordelingen en waarderingen van producten in de praktijk van de toolgebruiker en om inzicht in de situatie van de gebruiker. Verder leidt Toolvision'98 niet alleen tot kwalitatief, maar ook tot kwantitatief inzicht: wat zijn de marktaandelen van de ontwikkeltools, van technische infrastructuren (mainframe, midrange of PC, Unix versus NT) en van databases (Oracle, Sybase, Informix)? Het doel van Toolvision'98 is in één volzin: het objectief verkrijgen van inzicht in gebruikerservaringen met ontwikkeltools, in hun meningen over de producten en over de belangrijkste marktverschuivingen. Als doelgroep is gedefinieerd 'iedereen die betrokken is bij systeemontwikkeling of -onderhoud, projectmanagement of IT-beleid'. De enquête die inmiddels is verstuurd, is met behulp van een brede kring van deskundigen tot stand gekomen, te weten Rick van der Lans (R20/Consultancy), Ron Tolido (Cap Gemini), Gerard Wijers (ID Research), Wim Hoek (Borland International), Kees Jansen (Cap Gemini), Syb de Jong (Compuware), August Nieland (Magic Software Enterprises), Theo Koster (Oracle Nederland), Eric ten Harkel (Sterling Software) en Denis Verhoef (ID Research). Met deze brede inbreng biedt de enquête een evenwichtige dekking van mogelijke markttrends en van te hanteren criteria bij toolbeoordeling. De enquête is zo opgezet dat marktveranderingen goed zichtbaar zijn. Vragen: Hoe positief worden software-ontwikkeltools beoordeeld op hun doelstellingen? Hechten gebruikers echt veel belang aan de integratiemogelijkheden van hun i-case-producten? Hoe bevalt die integratie? Dragen codegeneratoren inderdaad bij aan de productiviteit van de ontwikkelaars? Vinden de ontwikkelaars dat zelf eigenlijk belangrijk? Wat kan van de kwaliteit van de gegenereerde code gezegd worden? Hoe bewust is de gebruiker zich van de doelen achter het tool? De ontwikkeltools worden in hun praktisch gebruik beoordeeld via een lijst van zo'n dertig mogelijke doelstellingen en zeventig concrete producteigenschappen. Ook wordt het gebruik van tools onderzocht in samenhang met methoden en technieken. Betekent het gebruik van een oo-tool ook dat er oo-methoden en -technieken ingezet worden? Hechten organisaties belang aan het gebruik van specifieke methoden en technieken voor nieuwere technologieën (oo, Internet, component based development)? We verwachten dat methoden, technieken en talen voor Internet-ontwikkeling (denk aan Java) en voor component based development (bijvoorbeeld cmt) nog in de kinderschoenen staan. De onderzoekers zijn zeer benieuwd naar verschuivingen in de architectonische opzet van applicaties. Het fameuze maar verouderde Gartner-plaatje met vijf client/server-modellen heeft in de enquête plaatsgemaakt voor een overzicht van verschillende applicatie-architecturen die naast elkaar worden onderzocht: stand alone, host/terminal, two-tier client/server, n-tier client/server, distributed objects en NC- en Web-gebaseerd. Naar platform uitgesplitst worden database-, applicatie- en Web-servers onderzocht. De verwachting is dat network computing-architecturen nog in de kinderschoenen staan. Dergelijke trends en hypotheses zijn omgezet in concrete vragen. Het gaat in het onderzoek echter niet alleen om de marktverschuivingen. Doel daarbij is niet een film, maar een foto-opname met alle details. Veel topics uit de Toolvision-enquête van 1995 zijn natuurlijk nog steeds interessant en worden ook nu onderzocht: gebruik van repositories en het zich conformeren aan open standaarden zijn hier voorbeelden van. De enquête wil een gedegen inzicht bieden in de projectorganisatie. Is er inmiddels beleid om hergebruik binnen en tussen projecten te bevorderen? Welke inbreng hebben eindgebruikers van applicaties in projecten? Wanneer wordt rad toegepast en wanneer is er sprake van de traditionele waterval-oplevering?