H.J.M.F. Lodewick - Literatuur geschiedenis en bloemlezing

VOORWOORD

Wij hebben niet de illusie lets origineels te zeggen, als wij verklaren dat het litera tuur onderwijs niet tot doel heeft de leerlingen vol te pompen met allerlei weetjes. Als antwoord op de vraag waar het dan wel om gaat, zouden wij willen zeggen: interesse opwekken voor en toegang verschaffen fot het literaire kunstwerk,

inzicht bijbrengen met betrekking tot de historische ontwikkeling. de basis leggen voor het zelfstandig lezen en verwerken van de literatuur. Dere algemene doelstelling heeft geleid tot de volgende principes die aan onze

Literatuurgeschiedenis ten grondslag liggen: Het lijkt ons niet gelukkig tekst en bloemlezing van elkaar te scheiden, immers, de tekst leidi in tot het kunstwerk, maakt dit 'begrijpelijker', terwijl omgekeerd de bloemlezing illustreert wat in de tekst meegedeeld wordt. Daarom zijn tekst en bloemlezing geïntegreerd. Hij de bloemlezing is er naar gestreefd binnen de interes- sesfeer van de leerlingen te blijven, zo zal men er b.v. geen werk van Hadewych of Ruusbroec aantreffen, daar o.i. van de jeugd niet verwacht mag worden dat zij de noodzakelijke geestelijke rijpheid en theologische scholing bezit om mystiek te

lezen. Niet de zanger maar het lied', m.a.w. het gaat om het kunstwerk: 'Ce qu'il y a de plus réel en moi, ce sont les illusions que je crée', schreef de Franse schilder Dela- croix. Slechts die bijzonderheden uit het leven van de kunstenaar zijn van belang

die ons nader tot zijn werk brengen. Onze eigen tijd is, omdat het onze eigen tijd is, voor ons het belangrijkst: naar- mate wij deze naderen wordt het boek uitvoeriger. Deel I geeft de Literatuurge- schiedenis van de aanvang

tot 1880, deel II die van 1880 tot heden. Belangrijk is dat de leerlingen de grote lijn zien: wat het boek aan overzichtelijkheid zou kunnen verliezen door de integratie van tekst en bloemlezing, heeft het pro- beren terug te winnen door de samenvattende paragrafen, de tot overzicht wor- dende, gedetailleerde inhoudsopgave en het synchronisch overzicht van de voor- naamste feiten op artistiek en cultureel terrein.

Er is gestreefd naar beknoptheid: de tijd die zo vrij komt kan besteed worden voor het lezen van literaire werken in hun geheel, iets waar nu te weinig gelegen- heid voor is.

Onze literatuur staat niet los van die uit andere, in hoofdzaak Westeuropese, landen: waar mogelijk wordt op de samenhang met de letterkunde in andere landen ge- wezen, terwijl ook het synchronisch overzicht 'internationaal' is.

Waren dit de leidinggevende principes waarvan uitgegaan werd, tot slot wijzen wij nog op enkele punten van secundair belang:

Na rijp beraad hebben wij afgezien van illustraties, daarbij geleid door twee over- wegingen: de tekstillustraties in een dergelijk boek voor schoolgebruik moeten uiteraard minder in aantal en minder van gehalte zijn dan die in platenatlassen; nu wij de beschikking hebben over de prachtige boeken De Nederlandse letterkunde