Lucebert - Verzamelde gedichten (2002)

Lucebert - Verzamelde gedichten

Amsterdam, De Bezige Bij, 2002, eerste druk

Grote paperback met flappen. In kartonnen cassette
17,3 x 24 x 5,5 cm.
912 Bladzijden

NIEUW. NIET GELEZEN

Inhoud:

apocrief / de analphabetische naam
triangel in de jungle / de dieren der democratie
de amsterdamse school
van de afgrond en de luchtmens
alfabel
amulet
val voor vliegengod
mooi uitzicht & andere kurioziteiten
ongebundelde gedichten
oogsten in de dwaaltuin
de moerasruiter uit het paradijs
troodt de hysterische robot
van de roerloze woelgeest
van de maltentige losbol
nagelaten gedichten

De bundel is stijlvol uitgegeven. Niet alleen vanwege de merendeels onbekende tekeningen - hij maakte er, als om de spot te drijven met Plinius' nulla dies sine linea, vier of vijf, soms zelfs tien per dag; in zijn nalatenschap bevinden zich duizenden onbekende tekeningen - ook vanwege het kartonnen omslag en foedraal, beide fraai beletterd. Het geheel, een combinatie van uiterste eenvoud en vindingrijkheid, zou Lucebert zeker zijn bevallen. Het boek heeft iets voorlopigs, en dat past bij deze poëzie als bij geen andere. Maar iets voorlopigs heeft ook de uitgave als zodanig, de verzameling is namelijk allerminst compleet. Ze bevat uitsluitend alle reguliere bundels, dus niets van wat in de loop der jaren in bibliofiele en particuliere bundels is terechtgekomen, laat staan wat er ongetwijfeld her en der sluimert in de bestofte intimiteit van brief of notitie.
Het boek begint dus met de eerste gedichten uit apocrief/de analphabetische naam (1952), dat wil zeggen met het beroemde programmatische ‘sonnet’, tevens persiflage op het sonnet als genre en ironische kritiek op de benauwende smalte van de ik-cultus in de poëzie, en de evenzeer programmatische en niet minder beroemde ‘school der poëzie’, waarin ‘dichters van fluweel’ 
het graf worden in gewenst teneinde plaats te maken voor de dichter die, hoewel in ‘deze bundel’ wonend ‘als een rat in de val’, snakt ‘naar het riool van revolutie’. Dat is een ijzersterk begin, in overeenstemming bovendien met de publicatiegeschiedenis van de bundels, maar toch wrikt er iets als blijkt dat het eerste ooit in druk (in het tijdschrift Reflex) verschenen gedicht van Lucebert - de ‘minnebrief aan onze gemartelde bruid indonesia’, zijn vlammende aanklacht tegen de zogenaamde tweede politionele actie van het Nederlandse leger tegen de Indonesische nationalisten, in de nacht van 18 op 19 december 1948 in één vlaag van gecontroleerde woede geschreven - pas op pagina 409, bijna halverwege, staat afgedrukt, en de ‘verdediging van de 50-ers’, het sarcastische gedicht waaraan de experimentele Nederlandse dichters hun naam danken (geschreven in november '49) pas weer daarna, op pagina 412.
Bij de gekozen opzet is dat uiteraard correct - de genoemde gedichten zijn immers pas in gedichten 1948-1963 voor het eerst gebundeld - maar het is de vraag of dat in de definitieve (en wetenschappelijke) versie van het verzameld werk ook de beste oplossing is. Mij lijkt van niet. Ik zou dat vroege werk, juist omdat het oorspronkelijk ongebundeld is gebleven en dus geen rol speelt in de compositie van enigerlei bundel, naar voren halen en in chronologische volgorde afdrukken. Nu wekken deze verzamelde gedichten vanaf de eerste bladzijde de indruk van een volleerd dichterschap, alsof Lucebert geen moment naar zijn vorm, zijn idioom, zijn ritme en zijn toon heeft hoeven te zoeken. En dat zou, gezien het volstrekt nieuwe van deze poëzie, hoogst onwaarschijnlijk zijn. Nogal wat van de verzen uit deze vroegste bundels zou trouwens niet misstaan in een van de laatste afdelingen, anders gezegd: dit oeuvre is van een verbazingwekkende coherentie, aanzetten tot iets nieuws zijn nooit zo afwijkend dat er van breuken en dus van nieuwe perioden gesproken kan worden, zoals dat wel bij Gerrit Kouwenaar en Bert Schierbeek, zijn strijdmakkers van het eerste uur, het geval is of was.
Maar die suggestie van een volleerd dichterschap vanaf het eerste moment klopt niet. Lucebert heeft in zijn vroegste jaren, tussen '45 en '48, wel degelijk naar een vorm, of liever: naar een manier van werken gezocht. Zijn allereerste poëzie is in alle opzichten conventioneel, zoals we vooral dankzij Peter Hofman, die een biografie van de jonge Lucebert voorbereidt, sinds kort weten. In de aanloop naar apocrief en triangel in de jungle moesten er heel wat heilige huisjes worden afgebroken en nieuwe, vooral negatieve zekerheden verworven. Dat geldt overigens ook voor Luceberts vroegste teken- en schilderwerk. De muurschilderingen in Byzantijnse stijl die hij in '47 maakte voor het franciscaner nonnenklooster in Heemskerk doen nog geenszins vermoeden dat de maker daarvan spoedig zou bezwijken voor Appel en Picasso.

Kosten van verzending ten laste van koper

Nota bene: ingepakt boek kan niet door de brievenbus. De post rekent euro 8,25 kosten van verzending. U spaart aanzienlijk op de kosten door op meer dan één boek te bieden Bij 10 kilo aan boeken kost verzending van het pakket maar één keer euro 8,25! (België: € 9,50)


Verzenden via DHL is ook mogelijk