De 'grootste herinnering' aan Laren

(Sjoerd van Faassen & Lien Heyting)

Brieven van Floris Jespers aan Roosje van Lelyveld 1914-1915

Het verblijf van de dan vijfentwintigjarige Antwerpse schilder Floris Jespers in het Noord- Hollandse Blaricum tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft maar kort geduurd, maar het was lang genoeg om dat najaar 1914 betoverd te raken door de charmes van de kort daarvoor achttien jaar geworden Roosje van Lelyveld, die in het aanpalende Laren woont.

Tijdens het bombardement op Antwerpen vlucht Jespers, wiens schilderscarrière net aardig op dreef begint te raken, naar Nederland. Hij logeert bij de schilder Evert Pieters, een studievriend van zijn vader. Nadat de situatie in België enigszins gestabiliseerd lijkt, keert Jespers eind oktober 1914 terug naar Antwerpen. Jespers probeert met brieven het contact met Roosje voort te zetten. Niets, zelfs niet haar eigen dagboek, brengt ons zo dicht bij de jonge Roosje als de brieven die Jespers haar in het najaar van 1914 en het begin van 1915 heeft gestuurd.

Jespers' correspondentie met haar is doortrokken van gruwelijke oorlogsverhalen, maar telkens komt hij als contrast terug op 'die mooie, korte, maar zoo schoone tijd bij Mr. Pieters doorgebracht' en 'de gulle ontvangsten' bij Roosje thuis. Dan herinnert hij zich ook Roosje: 'op de groote lange ateliersofa uzelf, met donker kleed, en geribd velouren, vaal garancekleurig lijfje, de handen zaamgevouwen op de overeengelegde knieën en de haren als groote juff er opgedaan, in druk gesprek over schilders. Dien avond was voor mij heerlijk, veel te gauw voorbij.

Het is duidelijk, Floris is tijdens zijn verblijf als een blok gevallen voor Roosje. En hoewel hij Roosje na zijn terugkeer naar Antwerpen nog een enkele keer gezien heeft, is er geen reactie bekend van Roosje op Jespers' verwoede pogingen hun contact te continueren.

In zijn laatste brief schrijft hij bijna smekend: 'Denkt je soms wel eens op ons. Voor mij blijven dat eeuwige herinneringen. Mag ik je vragen soms eens te schrijven, wat mij verschrikkelijk veel genoegen zou doen. Wil je?'

Jespers zal een van de bekendste Vlaamse avant-gardekunstenaars uit de eerste helft van de twintigste eeuw worden, maar in 1914 staat hij nog aan het begin van zijn carrière. Zijn stormachtige ontwikkeling als schilder heeft Roosje niet van nabij kunnen meemaken. Maar zij is tijdens een cruciale periode in Jespers' leven wel degelijk een soort muze voor hem geweest.

Themanummer van het Vlaams/Nederlandse literair-historisch tijdschrift 'Zacht Lawijd' over de Antwerpse schilder Floris Jespers (1889-1965). Jespers is een bekende Vlaamse avant-gardekunstenaar uit de eerste helft van de 20e eeuw. Hij laveert tussen kubisme, expressionisme en abstract werk en is bevriend met Paul van Ostaijen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vlucht de jonge kunstenaar naar Nederland. Bij de schilder Evert Pieters in Het Gooi vindt hij onderdak. Hij ontmoet er de 18-jarige Roosje van Lelyveld uit Laren en valt als een blok voor haar. Tussen 1914 en 1915 schrijft hij haar brieven, waarvan er vijf zijn opgenomen. Naast de brieven bevat dit themanummer een uitgebreide inleiding, die meer dan de helft van het boekje omvat. De inleiding gaat over de kunstenaar en zijn werk, over Roosje van Lelyveld en over de historische context (Antwerpen en Laren tijdens de Eerste Wereldoorlog). Veel foto's en afbeeldingen van Jespers werk illustreren de brieven en introductie. Interessante, uitstekend geannoteerde en verantwoorde kunsthistorische uitgave.

Paperback, 87 pag., geïllustreerd

Uitg. Zacht Lawijd

ISBN 9789044128796

· Alleen verzenden, niet ophalen

· Op biedingen die te laag zijn wordt niet gereageerd

· Op biedingen die acceptabel zijn wordt snel gereageerd

· Boeken worden na ontvangst van betaling meteen verstuurd