Oorlog Foute Nederlanders: Kolen en Kampen (Mijnbouw Mijnen

Kolen en kampen –
Tewerkstelling van politieke delinquenten in Nederlandse steenkolenmijnen 1945-1958.

Het boek bevat onder andere een overzicht van de kampen voor politieke delinquenten over de periode 1944-1958, met vermelding van de (soms gewijzigde) namen, locatie, periode, bestemming, resort.

Kampen waren gevestigd te
Amstenrade, Brunssum, Echt, Eygelshoven, Eijsden, Geleen, Heerlen, Herten, Hoensbroek, Kerkrade, Klimmen, Maastricht, Roosteren, Spekholzerheide, Susteren, Terwinselen, Treebeek, Valkenburg, Vilt, Voerendaal, Weert

Mocht iets niet duidelijk zijn, mail me gerust.

Auteur: Annet Schoot Uiterkamp.

Het boek verkeert in goede en nette staat.

Geïllustreerd; Harde kaft; Circa 375 pagina’s; Formaat circa 17 x 25 cm.

Boek mag weg voor 17,50 euro.

Eventueel bijkomende verzendkosten bedragen 5,25 euro.


De overgang van een bezet naar een vrij land voltrok zich in Zuid-Limburg op een unieke wijze. Het werd acht maanden eerder bevrijd dan de rest van Nederland en werd daardoor eerder geconfronteerd met de vraag hoe de collaborateurs te behandelen.

Bovendien bevonden zich in deze streek de steenkolenmijnen, die een belangrijke economische factor vormden die zich elders niet voor deed.

Enerzijds moest het land worden opgebouwd, terwijl er een tekort was aan alles. Zo werden er te weinig kolen geproduceerd om de industrie weer op gang te brengen en huizen te verwarmen.

Anderzijds vergden arrestatie, bewaking en berechting van grote aantallen politieke gevangenen als NSB’ers, SS’ers en andere collaborateurs veel kosten en inspanning.

De particuliere mijnen stonden tussen juni 1945 en december 1948 onder beheer van de staat, en tewerkstelling van gedetineerden lag voor de hand.

Het kwam tot overeenkomsten tussen mijnen en Justitie, en min of meer noodgedwongen koppelde men het grote aantal gevangenen aan het oplossen van het tekort aan personeel voor de kolenproductie.

In augustus 1945 werden de eerste politieke gevangenen tewerkgesteld in de mijn Willem-Sophia,
en vanaf medio 1946 volgden de andere mijnen. In 1958 kwam er een einde aan de tewerkstelling.

In de mijnen werkten na verloop van tijd niet alleen NSB’ers en SS’ers, maar ook zogenaamde niet-bonafide Duitsers en Indië-weigeraars (dit waren dienstplichtigen die weigerden om uitgezonden te worden naar het toenmalige Nederlands-Indië) .

Aanvankelijk werkten de gedetineerden in aparte pijlers en was er nauwelijks contact met vrije mijnwerkers. Maar in verband met de veiligheid gingen de gevangenen op den duur samen werken met vrije arbeiders.

Onder de grond werden beide groepen mijnwerkers collega’s die op elkaar waren aangewezen. Dat woog zwaarder dan oud zeer uit de bezettingsjaren, die steeds meer verleden tijd werden.

Het boek belicht hoe dit alles ontstond en beschrijft het leven in de interneringskampen waar deze gevangenen verbleven.

Naast de tewerkstelling wordt ook ruime aandacht besteed aan de verschillende soorten kampen, en aan het leven in die kampen.

In totaal werkten ruim 13.000 politieke gevangenen tussen 1945 en 1958 in de mijnen.