500 jaar Zwartenbergse polder / Moord op de Kadijk + CD

----500 jaar Zwartenbergse polder,
Ton van den Wijngaart. 
Heemkundekring Jan uten Houte. Etten-Leur 2007, 256 bladzijden. Geïllustreerd.
Algemene en politieke geschiedenis, Etten-Leur.
Nieuw exemplaar.

----Moord op de Kadijk, Kees Goverde & Ton van den Wijngaart, 2013, 200 exemplaren.

----CD: Moord op de Kadijk, Volkslied anno 1918, ingezongen door de 95-jarige Mevr.Dientje van de Wijngaart-van den Boer

45 euro. (Roosendaal)

Ton van den Wijngaart en Kees Goverde hebben dinsdag in de Zwartenbergse polder in Etten-Leur Noord een bloemetje gelegd op de plek waar op de dag af honderd jaar geleden Jan Uijtdewilligen werd vermoord. De moord op de toen 38-jarige Jan Uijtdewilgen werd gepleegd vlakbij de windwatermolen in de polder. Het bleek een crime passionel te zijn.
Het slachtoffer woonde op dat moment in Zevenbergen, maar was geboren en getogen op de Leur naast de toenmalige suikerfabriek van Heerma van Voss. Hier was hij werkzaam als timmerman. In de vroege ochtend van 14 februari 1918 werd hij door twee veldwachters dood gevonden naast zijn fiets en met de handen in de zakken van zijn overjas. Uijtdewilgen bleek door zijn hoofd te zijn geschoten door Gerrit de Boer, de minnaar van zijn vrouw Francisca Jacobs. Zowel de moordenaar als zijn minnares werden nog op de dag van de vondst van het dode lichaam gearresteerd en ten huize van de toenmalige windwatermolenaar Coppens (in het huidige restaurant) voorgeleid aan de onderzoeksofficier. De vrouw ontkende van de moord te hebben geweten. De 27-jarige soldaat Gerrit de Boer werd eind 1918 door de rechtbank in Breda veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf; de 34-jarige Jacobs werd wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken.
Spoor
Na de veroordeling verdween langzaam maar zeker de moord op de Kadijk - zoals de gebeurtenis in de polder genoemd werd - uit het nieuws. Dat kwam mede omdat de weduwe met haar kinderen vrij kort na de moord verhuisde naar België. Uiteraard werd er door overige familieleden die hier nog wel in de buurt woonden vrijwel niet over dergelijke zaken gesproken.
Eind 2011 werd Ton van den Wijngaart (toen nog woonachtig in de Zwartenbergse polder) door voormalig Zevenbergenaar Kees Goverde op het spoor van deze moord gezet, waardoor deze weer terug in het nieuws kwam. Goverde had inmiddels in België contact gelegd met kleinkinderen van de vermoorde Jan Uijtdewilligen. Daaruit bleek overigens dat zij nooit geweten hebben dat hun bompa (zoals ze daar zeggen) doodgeschoten was. Ton en Kees verdiepten zich uitvoerig in de zaak en zochten deze tot op de bodem uit. Het hele gebeuren werd in boekvorm op schrift gesteld en in 2013 met de toepasselijke titel 'Moord op de Kadijk' uitgegeven.
Eerbetoon
Exact honderd jaar na de moord hebben Van den Wijngaart en Goverde afgelopen dinsdag een bloemetje gelegd op de plek waar Jan Uijtdewilligen destijds neergeschoten is. Dit is precies op de plaats waar thans de toegang is naar natuurgebied De Berk (tegenover de Zwarte molen). Van den Wijngaart: "Een kleindochter had er graag bij willen zijn, maar die verblijft momenteel in Spanje. Niettemin is het honderd jaar later toch nog een klein eerbetoon aan de toenmalige timmerman van de suikerfabriek van Heerma van Voss", besluit hij.