Frans Lodewijk Pannekoek Gerard van het Reve veertien etsen

Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek voor arbeiders verklaard Gerard Kornelis van het Reve, 1967
Veertien etsen van Frans Lodewijk Pannekoek voor arbeiders verklaard door Gerard Kornelis van het Reve is, behalve een boek met een opmerkelijke titel, een bijzondere coproductie van twee kunstenaars. De een, Gerard (Kornelis van het) Reve, was in de jaren zestig al een bekend en gevierd (en omstreden) schrijver. Hij had hooggewaardeerde boeken op zijn naam staan als De avonden (1947), Werther Nieland (1949) en Op weg naar het einde (1963), gaf veel interviews en was regelmatig op televisie te zien. Frans Lodewijk Pannekoek daarentegen leidde een teruggetrokken bestaan in het Friese dorpje Pingjum.
Veertien etsen was onderdeel van Reves plan om een einde te maken aan de anonieme status van Pannekoek. Dat doel werd ruimschoots gehaald: de media berichtten al enige maanden voor verschijning gretig over de op handen zijnde uitgave. Omdat de etser ondanks alle plotselinge aandacht rondom zijn persoon zelf angstvallig uit de publiciteit bleef, ontstond in de pers twijfel over zijn identiteit. Langzaam groeide het vermoeden dat Pannekoek een mystificatie was van de schrijver. Deze geruchten werden zo nu en dan van verse brandstof voorzien door Reve, die zich gretig mengde in het debat. Toen uiteindelijk, in februari 1968, ‘onthuld’ werd dat de etser wel degelijk bestond, had Pannekoek – wellicht tegen wil en dank – de status van bekende Nederlander bereikt.
Veertien etsen verscheen in november 1967, en bestaat uit een korte tekst van Reve, geïllustreerd met etsen van Pannekoek. Tekst en illustraties lijken niet of nauwelijks met elkaar in verband te staan. Reves korte verhaal bevat het relaas van de namiddag van 6 februari 1967, die hij doorbrengt met zijn vriend Pannekoek, in de tekst ‘Bullie van der K.’ genoemd. De etsen zijn voornamelijk afbeeldingen van landschappen en dode dieren.