Land van zon en wijn - Wil den Hollander - Bronder

ROMAN VAN HOLLANDSE BOERENEMIGRANTEN IN FRANKRIJK

Autobiografisch relaas over de wederwaardigheden van een ondernemend Nederlands echtpaar dat na de Tweede Wereldoorlog een nieuw bestaan tracht op te bouwen op het platteland in Frankrijk.

Achttien jaar geleden emigreerde de schrijfster van dit boek als boerin naar Frankrijk en haar wederwaardigheden vor­men de achtergrond van dit meeslepende boek, dat — anders dan de titel doet vermoeden — lang niet altijd `zonnig' is, maar waarin gezonde realiteitszin en humor de overhand hebben.

De schrijfster weet dit harde en stoere bestaan op zo fascine­rende wijze voor ons tot leven te brengen, dat men zich er aan het slot moeilijk van kan losmaken.

Slechts zelden getuigen de beoordelingen van een boek van een zo intense belangstelling en waardering in brede kring:

W. B(OSWINKEL) (in het Algemeen Handelsblad): Bij het lezen van dit boek wordt men voortdurend meer nieuwsgierig naar de persoonlijk­heid van deze vrouw, afkomstig uit een keuterboergezin, zonder enige ervaring van het 'leven' mee naar Frankrijk gegaan, onervaren in talloze dingen (waarbij de Franse taal) en desondanks blijk gevend van een on­vertroebeld inzicht in vreemde menselijke verhoudingen, en van een wijs-kritische instelling ten aanzien van de nieuwe Franse omgeving.

Op een wonderbaarlijke manier weet zij afstand van zichzelf te nemen, ook als zij nogal ontstellende ervaringen beschrijft.
En die waren er in overvloed.
De ontstellende hardheid en primitiviteit van het leven op het Franse platteland heeft haar dikwijls bang en schuw gemaakt, maar zij rapporteert erover met een lichte zelfspot, die de Fransen niet bepaald sympathieker maakt, maar evenmin medelijden oproept voor wat zij zelf haar 'hazehart' noemt.
Het blijkt haar mogelijk, zonder veel omslag mee te leven met een verzopen Parijse snol, die met een even verzopen levens­gezel zo'n beetje overeind blijft in de boerderij – de bedeesde Hollandse onderkent zelfs snel de treurige warmte die er van dit menselijk wrak uitgaat.

Een geweldige levensmoed en frisheid kenmerken dit boek.
En aan de schrijftrant zouden vele befaamde 'vertellers' in onze letterkune een voorbeeld kunnen nemen : zonder enige literaire versiering, zonder één deftig woord staat het verhaal frank en onbevangen overeind.
De laatste alinea laat vermoeden dat er nog een vervolg te verwachten is – daar wachten we dan met spanning op.'

JAAP JOPPE (in het Rotterdams Nieuwsblad) zei onder meer: 'Wat deze `amateur-roman' voor iedereen belangwekkend maakt, is de persoonlijk­heid van de schrijfster. Voornaam van levenshouding en allure, vrouwe­lijk tot in haar vingertoppen, kan zij afstand bewaren tot haar omgeving en – vooral – zichzelf.
Het verhaal is één consequent volgehouden understatement – en als zij op dramatische ogenblikken die ingehouden be­nadering laat varen, is het effect zeer aangrijpend.
Een bijzonder rijp en technisch uitstekend geschreven verhaal – geschreven door een letter­kundig begenadigde boerin.'

CLARE LENNART werd 'onmiddellijk getroffen door het boeiend relaas van de gebeurtenissen, maar vooral ook doordat de schrijfster haar gevoelens zo volledig en direct op de lezer overbrengt.
Wil den Hollander emigreerde met haar man en zoontje naar Frankrijk en zag in haar verbeelding hun nieuwe vaderland als het land van zon en wijn.
En inderdaad, er was zon, hoewel niet altijd.
En de wijn vloeide er rijkelijk.
Maar er was ook vooroordeel, conservatisme speciaal op het gebied van land bouw en veeteelt, woningtoestanden zoals wij ons nauwe­lijks nog kunnen voorstellen, corruptie, achterdocht, een weinig toe­schietelijke bevolking.
Het is de neerslag van deze pioniersjaren met hun talloze bezwaarlijk­heden maar ook hun zeer eigen vreugden, die u terugvindt in dit boek.
Een boerenroman, maar niet van het zwaar-op-de-handse, trage soort, waardoor het genre zich bij velen onbemind heeft gemaakt.
De schrijf­ster is een levendige, kritisch ingestelde persoonlijkheid met een scherpe kijk op mensen en toestanden en een bevrijdend gevoel voor humor.
Haar ware geschiedenis van een emigratie zal stellig door mensen, die het boerenleven kennen, met belangstelling worden gelezen.
Maar door de originele geest van de schrijfster, haar rake typeringen, haar sterke en tegelijk uiterst gevoelige natuur zal deze roman zeker niet minder aan­trekkelijk zijn voor wie van het boerenbedrijf niets afweten!'

JAN MENS sprak van: 'een pakkend relaas van haar emigratie naar Frankrijk, waar zij met haar man een groot boerenbedrijf met eigen handen van de grond af opbouwde.
De schrijfster beschikt over een bij­zonder soort humor, die zelfspot niet uitsluit.'

JAAK VELTMAN (in De Standaard): 'Er is veel wijn, niet veel zon in dit boek.
En toch is het door de waarachtigheid, die uit begrip ontstaat, en de persoonlijke toon van een puntige, scherpzinnige humor, een warm, boeiend en menselijk verhaal.
Het is ook iets geheel anders dan wat de dames en zelfs de heren aan cerebrale of knusse verhaaltjes in onze let­terkunde leveren . . .'

SIMON VINKENOOG, die men als 'ontdekker'van dit nieuwe talent zou kunnen aanmerken, noemt het.- 'een boek waarin Wil den Hollander aan haar bestaan van tien jaar in Frankrijk gestalte gaf.
De geboorte van haar kinderen, de strenge winters., de eerste schoolervaringen van haar zoon (de sadistische schooljuffrouw, die haar verloofde voor een Duits vuurpeloton had verloren en haar haat botvierde op het Hollandse jon­getje dat zij voor een Duits kind aanzag), het vechten om onderdak, erkenning en menselijke waardigheid, de ontmoetingen met de Parijse vrouw van de zonde: de episodes staan me voorgoed in het geheugen gegrift.
Uit dit boek komt een persoonlijkheid naar voren, zoals ik er maar weinig heb ontmoet.
Wil den Hollander is een natuurtalent, wier verhaal van de pagina's zal springers en de lezer aangrijpen.
Ik wens het boek het onthaal toe, dat het ten voile verdient, als geen ander.

Harde kaft met stofomslag - Uitgeverij Kosmos Amsterdam/Antwerpen - 182 pag - ( 405 gram )

In goede staat.