Wilde Orchideeën - P. Kohlhaupt - Thieme

In goede staat isbn 90-03-94510-1

120 wilde orchideeën in kleuren. Wie geen speciale studie van de botanie gemaakt heeft, denkt bij het horen van de naam van de orchideeën met hun eigenaardige, wonderlijke bloemen onmiddellijk aan de tropische oerwouden, waar in het schemerachtige licht verleidelijk geurende bloemen, die zich om de takken van exotische bomen slingeren, opdoemen. In werkelijkheid zijn de orchideeen in meer dan 20.000 Soorten, gerangschikt in ongeveer 700 geslachten, wel de grootste familie van de zaadplanten. Ze komen vooral in de vochtig-warme gebieden van de aarde, in afrika, amerika en australië, voor. In de gematigde streken neemt de rijkdom aan vormen en soorten af; in midden-europa rekent men nog slechts met ongeveer 60 soorten in 27 geslachten. Terwijl in de tropen de epifytische vormen, die zich op de bomen van de oerwouden gevestigd hebben, in de meerderheid zijn, komen bij ons uit­sluitend aardorchideeën voor, die onder gunstige omstandigheden elk jaar weer opnieuw uit hun wortelknollen of wortelstokken bloeiende stengels laten ontspruiten. De bestuiving geschiedt door insekten (zweefvliegen, bijen, kleine hommels en vlinders), die met de kop vooraan op de lip landen en proberen de nectar in de spoor of in een komvormige uitholling te bereiken. Daarbij komen ze in aanraking met de hechtschijfjes van de polliniën of stuifmeelklompjes, die zich dan meestal op hun kop vasthechten. Tijdens het vliegen naar een andere bloem droogt het steeltje (caudicula, ,,staartje" geheten) tussen hecht­schijfje en pollinium of stuifmeelklompje uit, waardoor het geheel (pollina­rium) zich als een horentje naar voren kromt. Bij het bezoek van een volgende bloem worden de pollinia stevig tegen het stempeloppervlak gedrukt, waar ze vast blijven kleven. Zo heeft in het algemeen de bestuiving plaats. Een uitzondering maken echter de ophrys-soorten (vliegeorchis, bijeorchis enz.). Ofschoon ze evenmin een met nectar gevulde spoor als enige andere nectar­bron aan te bieden hebben, lokken ze desondanks insekten aan. Bij ophrys-soorten van het middellandse zee-gebied hebben natuur­onderzoekers een belangwekkende ontdekking gedaan. Het was opgevallen, dat de bezoekende bijen uitsluitend mannetjes waren en wel de mannetjes van een soort, waarvan de wijfjes eerst later ontpopten. Deze bloemen geven een speciale geur af, die aan de seksuele lokgeur van de wijfjes herinnert, waarmee de mannetjes worden aangetrokken. Deze laten zich neer op de lip van de bloem, die het uiterlijk van een insekt heeft, voeren daar hun paringsbewegingen uit en beladen zich daarbij met de polliniën. Kan men zich een meer geraffineerd bestuivingsmechanisme voorstellen? Op de vakantiereizen naar het buitenland kan men zich veel meer dan in ons land nog verlustigen aan de formidabele vormen- en kleurenpracht van vele orchideeën die men hier niet of niet meer aantreft. Laat dus dit boekje dat weinig plaatsruimte in de auto vergt uw trouwe begeleider zijn!

Thieme zutphen - 72 pagina's