Rouppe van der Voort's Industrie en Metaalmij. Den Bosch

De loodfabriek van Rouppe van der Voort aan de Zuid-Willemsvaart. Na de aanleg van deze waterweg stichtte Roupe van der Voort er een loden pijpentrekkerij die - in verschillende vormen - een kleine anderhalve eeuw bestaan heeft. Vele tientallen Bosschenaren vonden er een bestaan; wel met gevaar voor loodvergiftiging omdat er geen speciale afvoer voor de looddampen was en het lood met de blote handen aangepakt werd.

Naam: Rouppe van der Voort's Industrie en Metaalmaatschappij
Type: 7% cum.pref.aand.aandeel -BLANKETTE-
Nominaal: f 750
Plaats: 's-Hertogenbosch
Uitgiftedatum: 1941
Coupons: Ja
Kwaliteit: VF, ongevouwen, ongeldig gemaakt

In de jaren 1826-1828 werd in Den Bosch de Zuid-Willemsvaart gegraven. Met de hand gebeurde dat en de afgegraven grond werd naast het kanaal gegooid. Op dit opgehoogde terrein naast 'de Kanaal' werd in de loop van de negentiende eeuw gebouwd. Deze bebouwing stond aan de Noorder- en Zuider kanaaldijk; thans heet deze straat gewoon: Zuid-Willemsvaart.
Vijfentwintig jaar na de openstelling van de Zuid-Willemsvaart bevonden zich enkele fabrieken aan deze waterweg. Ondermeer de firma Rouppe van der Voort, die er een loden pijpentrekkerij bezat. In 1853 werkten daar 17 personen. Het gemeenteverslag over dat jaar meldde, dat de fabriek een stoomwerktuig van 40 pk bezat en 'in voortdurende bloei verkeerde'. Deze bloei onderging wel veranderingen door de stijging van de prijzen van de steenkool: er werd weinig winst gemaakt. En hoewel het aantal werknemers aanvankelijk steeg (1860: 29 mannen) kende Rouppe van der Voort in 1962 nog slechts zes arbeiders. Tien jaar later bloeide de fabriek opnieuw, omdat als gevolg van de Frans-Duitse oorlog de export steeg. En er werkten toen 40 arbeiders.
In 1890 begonnen de arbeiders 's morgens om 6 uur en waren 's avonds om 8 uur klaar. In de winter begon men een uurtje later. Tussen de middag was er één uur schafttijd. Een aparte ochtend- of middagpauze was er niet: dan diende men onder het werk te eten! In 1907 bedroeg de maximale arbeidstijd per dag tien uur. Oudere werknemers konden blijven werken: pensioenen kende het bedrijf rond de eeuwwisseling nog niet.
De arbeiders werkten in lage, maar ruime lokalen; ventilatie vond door de dakramen plaats. Er bestond geen afvoermogelijkheid voor looddampen en omdat het lood steeds door blote handen aangepakt werd (en er geen mogelijkheid tot het wassen van de handen vóór de maaltijd bestond) leverde dit gevaar op van loodvergiftiging.
Naast de productieafdelingen kende Rouppe van der Voort ook verkoopafdelingen. Naarmate de fabricage terugliep, steeg de verkoop van producten van derden. Aanvankelijk gebeurde dat nog in het pand aan de Zuid-Willemsvaart, later werd daar een andere ruimte voor betrokken. Het gebouw aan de Zuid-Willemsvaart kwam leeg te staan. Het stond lang leeg, er vonden discussies plaats over sloop of restauratie en het werd vervolgens gekraakt. Een brand in het pand had tenslotte tot gevolg dat het gehele complex werd gesloopt.
Het gebouw van Rouppe van der Voort was nauw gelieerd met de Zuid-Willemsvaart. Met behulp van een hijsinstallatie konden schepen gelost worden en gingen de grondstoffen de fabriek in. Met dezelfde hijsinstallatie konden de eindproducten in schepen of op karren en in vrachtwagens geladen worden. Op de kanaalwal lag ook een trap, waardoor men van de fabriek naar de schepen kon gaan. Een illustere bezoeker die jaarlijks hiervan gebruik maakte was Sinterklaas. In november arriveerde hij met zijn stoomboot bij Rouppe van der Voort en na een kopje koffie kon de goedheiligman aan zijn intocht beginnen.
Na de sloop van het negentiende eeuwse fabriekscomplex diende de grond te worden gesaneerd. de loodfabricage van bijna anderhalve eeuw had voor bodemvervuiling gezorgd. Daarna kon nieuwbouw gerealiseerd worden. Tien jaar geleden maakten de architectenbureaus Croonen, Bom en Oomen (Berlicum) en Mens en Pruyn (Vught) in opdracht van de woningbouwvereniging SWH de ontwerpen voor nieuwbouw ter plekke. de plannen aan de Zuid-Willemsvaart, Bernestraat en Noordwal werden in 1988-1989 gerealiseerd. het plein tussen de nieuwe bebouwing kreeg ook een naam: Rouppe van der Voortplein.
Brabants Dagblad donderdag 10 april 1997

Bekijk ook mijn andere advertenties.