Lepeltje Ermelo, afbeelding Spinnewiel

Lepeltje Ermelo, afbeelding Spinnewiel
Keurmerk P Paardenhoofd R

Een spinnewiel is een mechaniek om van wol een draad te spinnen. Het is een vervolmaking van het spinnen met de spintol.

Rond de 12e eeuw verschenen de eerste, handaangedreven spinnewielen. Pas in de 15e eeuw ontstonden er ook spinnewielen met voetaandrijving. In China zou er een spinnewiel op een schilderij uit 1035 staan, waar anderen beweren dat het spinnewiel in India is uitgevonden. De oudste afbeelding in Europa is van Leonardo da Vinci en dateert uit 1480. Hierop was een wiel te zien met een spindelhoofd. Later stelde hij voor om het spoelen en het spinnen in een enkel werktuig te combineren. Hieruit ontwikkelde een Duits ingenieur het tegenwoordig gangbare type voetaangedreven spinnewiel tussen 1520 en 1530.

Het spinnewiel bestaat uit een spinklos, welke aan het draaien wordt gebracht. Hieraan wordt een begindraad bevestigd, die ronddraait en de aangevoerde wol tot een draad spint. De bol wol wordt op een spinrok gestoken. De wol wordt aangevoerd door een spingat, door de draaibeweging tot een draad gesponnen, en op de klos gewonden. De snelheid van de klos kan met een schroef worden ingesteld.
Afhankelijk van de mate van perfectionering van het spinnewiel en de dikte van de gesponnen draad, kan een spinner of spinster met een spinnewiel per dag twee- tot viermaal meer draad spinnen dan met een spintol.
Nadeel van het spinnewiel was dat het maar één spindel had.