Leurechon - Récréations Mathématiques - 1680

Volksmagie en wiskundige wonderen: Leurechon leert verbazen
Fascinerende zeventiende-eeuwse editie van de Récréations mathématiques van Jean Leurechon, gepubliceerd in Lyon door Jean-Baptiste de Ville in 1680. Een emblematisch werk van de barokke wetenschapsvoorlichting, dat aritmetiek, geometrie, astrologie, optiek, mechanica en illusie combineert, waardoor wetenschappelijke experimenten en curiositeiten voor het geschoolde publiek toegankelijk worden gemaakt door middel van talrijke houtsneden.
MARKTWAARDE
Compleet en goed bewaarde exemplaren van deze editie uit Lyon kunnen 1.000–1.500 € bereiken, gezien de zeldzaamheid, de disseminatieve aantrekkingskracht en het belang van het werk in het landschap van de geschiedenis van de wetenschap.
FYSIEKE OMSCHRIJVING EN TOESTAND
Ouderwets hoofdstuk of korte latere, tekenen van slijtage en ontbreken aan de rug. Gedrukte tekst op stevig papier met talrijke houtsnedenillustraties in de tekst, die wetenschappelijke instrumenten, experimenten en goocheltrucs weergeven. Een licht gebruikte maar authentieke en volledige kopie. Blz. 216; 100; 12nn. (2).
VOLLEDIGE TITEL EN AUTEUR
Wiskundige recreaties. Samengesteld uit verschillende plezierige en grapachtige problemen van rekenkunde, meetkunde, astrologie, optiek, perspectief, mechanica.
Lyon: Jean-Baptiste de Ville, 1680.
Toegeschreven aan Jean Leurechon (Nancy 1591 – 1670).
CONTEXT EN BELANGRIJKHEID
De Wiskundige Recreaties markeren een belangrijke mijlpaal in de opkomst van de moderne wetenschappelijke cultuur: problemen, spellen en trucs worden met logische strengheid en amusement uitgelegd. Het is een brugtekst tussen serieuze wetenschap en de kunst van verwondering, vergelijkbaar met wetenschappelijke shows. De behandelde onderwerpen variëren van de constructie van optische instrumenten tot ingenieuze mechanische apparaten, van rekenkundige problemen tot perspectiefillusies, inclusief experimenten over luchtdruk, verbranding, evenwicht en magnetisme. De aanpak is speels, maar niet oppervlakkig: elk fenomeen wordt begeleid door een rationele uitleg, vaak geïllustreerd met effectieve en gedetailleerde houtsneden die bijdragen aan een versterking van de didactische en visuele waarde van het werk. Het werk was essentieel om het grote publiek te betrekken bij de principes van de fysica, toegepaste geometrie en optica in een tijd waarin de wetenschap nog op culturele legitimatie zoekende was. De encyclopedische structuur, opgebouwd uit vragen en oplossingen, half weg tussen verhandeling en praktisch handboek, anticipeert op de divulgatiemethode die in de volgende eeuwen zou worden toegepast. Daarnaast past het werk binnen een genre van entertainmentwetenschappelijke literatuur die de collecties experimenten uit de 18e en 19e eeuw sterk zou beïnvloeden en model stond voor latere auteurs zoals Guyot, Nollet en Ganot.
AUTEURBIOGRAFIE
Jean Leurechon, jezuïet en professoraat wiskunde aan het collegie van Pont-à-Mousson, werd in 1591 geboren in Nancy en vormde zich op in de culturele en experimentele omgeving van de jezuïetenorde. Hij onderscheidde zich door zijn vermogen om wetenschappelijke strengheid, pedagogische geest en communicatief instinct te combineren. Aan hem wordt een van de eerste vermeldingen van de term "thermometer" toegeschreven in de Europese wetenschappelijke woordenschat, verschenen in zijn traktaat Physicae Consuetudines (1627). Zijn naam is lange tijd verbonden geweest met de Récréations mathématiques, die aanvankelijk anoniem werden gepubliceerd in 1624: hoewel sommige onderzoekers de graveur Jean Appier Hanzelet als auteur hebben voorgesteld, is de meest gezaghebbende kritiek het eens dat Leurechon de hoofdauteur was, mogelijk geïnspireerd door materiaal dat mondeling was verzameld of ontwikkeld binnen de academie. Zijn bijdrage wordt erkend niet alleen in de uitwerking van wiskundige inhoud, maar ook in de gestructureerde organisatie en de helderheid van de uiteenzetting van het werk. Zijn werk weerspiegelt de jezuïetische bedoeling om de wetenschap toegankelijk te maken en experimenteel inzicht te bevorderen, aangenaam maar nog steeds gebaseerd op rede. Hij overleed in 1670, en liet een significante erfenis achter in de geschiedenis van de wiskundige en natuurkundige communicatie.
DRUKGESCHIEDENIS EN OPLAGE
Eerst gedrukt in 1624, kende het werk enorm succes op het gebied van uitgaven, met talrijke herdrukken en aanpassingen in heel Europa. Deze editie van 1680 getuigt van de voortdurende populariteit van het werk in de barokke cultuur en de belangstelling voor een toegankelijke, ervaringsgerichte en spectaculaire wetenschap.
BIBLIOGRAFIE EN REFERENTIES
Brunet IV, 1260
Bibliothèque nationale de France, Catalogue général, notice 33722666
Vgl. Thorndike, A History of Magic and Experimental Science, vol. VII
Clair, Kronieken van de leuke wetenschap, 1971


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.