Chirurgen vechten voor status en positie
Een collectie gelinkte documenten die een belangrijk debat weergeven over de status en autoriteit van chirurgen in relatie tot artsen. De items dateren van 1746 tot 1749.

De 'pamphlet wars' vormen onderwerp van verschillende studies, waaronder Toby Gelfand, 'Empiricism and Eighteenth-century French Surgery', Bulletin of the History of Medicine 44/1 (1970): 40-53.

Geen verzameling documenten van deze soort wordt geregistreerd in Amerikaanse bibliotheken.

Verzameld in een mooi quarto in hedendaags kalfsleer met goudopdruk op de voorzijde met de tekst ‘A Messieurs les Maîtres’.

De werken werden samengesteld door de meesterchirurgen in de stad Angers.

De collectie begint met het uitgebreide werk van François Gigot de la Peyronie (1678-1747), een chirurg die zowel in Parijs (hoofdchirurg in het Hôpital de la Charité) als in Montpellier werkte, als professor en chirurg-majoor in het Hôtel-Dieu de Montpellier. Peyronie wordt vooral herinnerd vanwege de ziekte van Peyronie. In 1714 keerde Peyronie terug naar Parijs, waar hij werd benoemd tot chirurg-majoor in het Hôpital de la Charité. In Parijs gaf hij ook anatomieonderwijs aan de Jardin du Roi en in het amphitheater van Saint-Côme. In 1736, na de dood van Mareschal, werd hij de eerste chirurg van koning Louis XV. Hij had belangstelling voor het medische onderwijssysteem en speelde een belangrijke rol bij de herstructurering van de chirurgische scholen. Hij stelde de wet op die in 1743 het barbiers verbood om chirurgie uit te oefenen. Drie jaar later werd de oorlog uitgeroepen met Peyronie’s Mémoire.

Peyronie's Memoire, dat deze collectie opent, speelde een cruciale rol in het verhogen van de status van chirurgie in Frankrijk tijdens een periode waarin de geneeskunde sterk hiërarchisch was en gedomineerd werd door artsen. In het begin van de 18e eeuw hadden artsen een bevoorrechte positie als geleerde mannen verbonden aan universiteiten, terwijl chirurgen vaak werden gezien als handarbeiders, dichter bij barbiers dan bij geleerden. Peyronie, als Eerste Chirurg van koning Lodewijk XV, wilde deze sociale en professionele ongelijkheid uitdagen door te stellen dat chirurgie intellectuele strengheid, wetenschappelijke kennis en gespecialiseerde training vereiste die gelijkwaardig waren aan die van artsen. Zijn carrière en geschriften promootten het idee dat chirurgische praktijk niet slechts mechanisch was, maar gebaseerd op anatomie en pathologie, waardoor het een discipline werd die gelijke autoriteit verdiende binnen de medische hiërarchie.

De Représentations, Mémoires en Précis, geschreven namens La Martinière (Peyronie’s opvolger als Premier Chirurgien du Roi) en de provinciale chirurgische colleges, verzetten zich collectief tegen de beweringen van de artsen over inherente superioriteit en hun voorgestelde 'ondergeschiktheid' van chirurgen. Deze teksten benadrukken de wetenschappelijke strengheid en de praktische onmisbaarheid van chirurgie, en presenteren chirurgen als gelijke partners in de medische wetenschap in plaats van ondergeschikte ambachtslieden. Herhaalde oproepen aan de koninklijke autoriteit en juridische precedenten onderstrepen de politieke dimensie van de controverse: voorstanders frameen de bevestiging door de monarchie van de Académie Royale de Chirurgie en de verklaring van 1743 als garanties voor een hervormde en rationele orde. Bovendien gebruiken werken zoals de Lettre d’un chirurgien de Paris… contenant un rêve singulier satire en retorische flair, waarmee ze de pretenties van de artsen belachelijk maken en hun aandringen op hiërarchie afschilderen als ouderwets en schadelijk voor de volksgezondheid.

Het evalueren van deze geschriften onthult zowel hun strategische samenhang als onderliggende spanningen. Enerzijds mobiliseren ze succesvol Verlichtingsidealen—rede, verdienste en nut—om chirurgie te legitimeren als een intellectuele discipline die aansluit bij experimentele wetenschap, in tegenstelling tot de gehechtheid van artsen aan scholastieke tradities. Deze retorische afstemming op vooruitgang en nut gaf morele en politieke kracht aan de zaak van de chirurgen, vooral in een tijd waarin absolutistische autoriteit en Verlichtingsrationalisme samenkwamen in koninklijk beleid. Echter, de toon van veel stukken—verdedigend, polemisch en soms giftig—suggereert de kwetsbaarheid van de positie van de chirurgen, ondanks institutionele successen. De herhaalde bevestiging van de verklaring uit 1743 en de koninklijke goedkeuring van de Académie wijzen op een aanhoudende onzekerheid over hun duurzaamheid. Uiteindelijk belichten deze reacties niet alleen een professionele strijd, maar ook een bredere culturele verschuiving: de contestatie van erfgoedhiërarchieën door opkomende, empirisch onderbouwde disciplines die erkenning zoeken binnen een veranderend intellectueel en politiek landschap.

Deze unieke collectie omvat:

F. La Peyronie..Memoire… tegen de Decanen & Artsen... van de Faculteit der Geneeskunde van Parijs en tegen de Universiteit van Parijs. 1746, 264 pagina’s;

Vertegenwoordiging voor de Sr. de La Martinière en de Prévôts & College van chirurgenmeesters... 59 pagina's.
Representatie voor de meesters in chirurgie van Montpellier... 15 pagina's, 7 pagina's;

Samenvatting voor de Sr. de La Martinière... inclusief de weerlegging van hun schrijven met de valse en pompeuze titel: Subordination des chirurgiens aux médecins... 17 pagina's, 32 pagina's.

Brief van een chirurg uit Parijs aan een chirurg uit de provincie met een bijzonder droom... 52 pagina's.

Memorie ingediend bij de Koning door zijn eerste chirurg, als antwoord op de tweede memorie... 7 pagina's;

Tweede memorie voor La Martinière, dienend als antwoord op de derde memorie van de artsen... 43 pagina's.

Memorie waarin de wijsheid van de oude wetgeving over de staat van de chirurgie in Frankrijk wordt uiteengezet, bevestigd door de verklaring van 1743. 51 pagina's.

Tweede vertoningen aan de Koning voor de Sr. de La Martinière... dat de bevestiging van de verklaring van 23 april 1743 zeer belangrijk is... 45 pagina's;

Tweede vertoningen bij de Koning voor de meesters in chirurgie van Montpellier... 43 pagina's.

Observaties over het proefschrift van de artsen van Montpellier gepresenteerd door F. D. P. Combalusier. 15 pagina's.
Onderzoek naar klachten van provinciale artsen... 13 pagina's;

Aanvulling op het onderzoek van de klachten van artsen in de provincie... 11 pagina's.

Memorie voor de S. La Martinière met de weerlegging van de laatste geschriften van de Faculteit der Geneeskunde van Parijs. 7 pagina's;

Observaties ter dienen als antwoord... 21 pagina's;

Koninklijke brieven ter bevestiging van de oprichting van de Koninklijke Academie voor Chirurgie van 2 juli 1748. Brief met deze valse en pompeuze titel: Onderwerping van chirurgen aan artsen... 17 pagina's, 32 pagina's.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.