Antieke Spoorweg lantaarn
H.Mozo
Valladolid

Ca.1920

Mooi vroeg exemplaar nog geheel met rood koperen klinknagels in elkaar gezet

Hoogte 32,5 cm
Gewicht 1278 gram

Handzaklamp met carbid H. Mozo Valladolid

Aan het begin van de 20e eeuw had acetyleen meerdere toepassingen vanwege de stabiliteit en helderheid van het licht, de calorische waarde, het gemak van de productie en de lage kosten. Het maakt de productie van een zeer helder licht mogelijk, geproduceerd door de ontsteking van acetyleengas, gegenereerd door de chemische reactie van calciumcarbide en water,

Spoorwegmuseum van Madrid

Gezien de kwaliteiten en mogelijkheden van het nieuwe gas, werd het veel gebruikt in mijnbouwactiviteiten, door speleologen en aangetroffen in woningen en industrieën. Er werd een breed scala aan verlichtingsarmaturen ontworpen en geproduceerd voor spoorwegen, trams, rijtuigen, auto's, fietsen, bioscopen, boeien en kustvuurtorens.

Acethyeen zou olie- en petroleumlantaarns vervangen en werd geleidelijk vervangen door elektriciteit, totdat het begin jaren 50 in onbruik raakte.

Dit model, ook wel "lantaarn" of "handlantaarn" genoemd, is een op gas werkende verlichtingsarmatuur uit het laatste tijdperk waarin vlamverlichting werd gebruikt. De lantaarn bestaat uit een rechthoekig waterreservoir aan de achterkant en een ander, aan de ronde basis, voor het calciumcarbide. De bovenkant van het waterreservoir is voorzien van een schroefdop om het te vullen, en daarnaast een klein regelelement, een sleutel of kraantje, waarmee met behulp van een staafje gecontroleerd waterdruppels op het vaste calciumcarbide kunnen worden aangebracht, waardoor de productie van acetyleengas en daarmee de intensiteit van de vlam kan worden geregeld. Aanbevolen werd dat de carbidestukjes kleiner waren dan een walnoot, met een verbruik van ongeveer 25 gram per uur. Het acetyleengas wordt in het mondstuk verbrand en de parabolische nikkel-zilverreflector erachter zorgt voor een grotere lichtverspreiding. De lantaarn wordt gecompleteerd door een grote handgreep aan de bovenkant met een houten greep en aan de achterkant twee inklapbare metalen handgrepen om hem met één hand te kunnen dragen. Het was zeker een veelgebruikte lantaarn in Spanje en vergelijkbaar met die op de spoorwegen in andere landen, zoals Frankrijk en België.

Dit model, gemaakt van messing, werd specifiek gebruikt door inspecteurs of patrouillepersoneel, verantwoordelijk voor de inspectie en het inspecteren van de staat van het gesleepte materiaal. Naast de vertrouwde hamer om op de velgen te slaan en scheuren of breuken op te sporen, was de lantaarn noodzakelijk om de onderkant van voertuigen of de donkere gedeeltes tussen de sporen te verlichten. De drie transparante lenzen zorgden voor een betere verlichting en de carbidtank zorgde voor een levensduur tot wel vier uur. Na afloop van de dienst deponeerden de inspecteurs hun lantaarn in de lampenkamer van het station, die vervolgens onder toezicht stond van de lampenman, die de goede staat en netheid ervan controleerde en, indien nodig, de lantaarn overhandigde aan de supervisor van de afdeling Klein Materiaal.

Gefabriceerd in de lampenkamer van Hermenegildo Mozo, die van 1921 tot 1987 in Valladolid actief was. Het groeide uit tot een verlichtings- en blikwerkplaats van relatief nationaal belang, waar seinschijven, lantaarns, lampen, olielampen, spoorweglantaarns, oliekannen, kachels, enz. werden geproduceerd.