Matsier, Nicolaas - De eeuwige stad (1982 1e dr.)

Matsier, Nicolaas - De eeuwige stad

Novelle

Amsterdam, Querido, 1979, eerste druk

Paperback
12,5 x 20 cm.
118 Bladzijden

ZO GOED ALS NIEUW
Stempeltje op Franse titel

Voor de hoofdpersoon van Matsier is het al genoeg als hij ongedwongen aan de werkelijkheid mee kan doen, gezien kan worden zonder dat hij zelf ziet dat hij gezien wordt. Maar hij heeft wel een sterke aandrift om iets te doen,
in het ene verhaal studeren, in het andere eenvoudig wakker worden en opstaan en in de novelle De eeuwige stad zelfs een roman schrijven. Het lukt hem niet, want er zijn krachten aan het werk die hem er van afhouden.
De hoofdfiguur in het werk van Matsier heeft geen naam, behalve in het verhaal Scheltema Oude Kunst, waarin hij Nico wordt genoemd. De figuur die in de verhalen verschijnt is steeds dezelfde, maar kan niet zomaar met de schrijver worden vereenzelvigd. Het gaat in het werk van Matsier niet om die persoon, het gaat om zijn geest en het soort bewustzijn dat hij heeft. Waar Matsier het over heeft zijn de mentale processen van een personage: het gedrag van een bewustzijn in de werkelijkheid. Bovendien is de figuur, als een van de motieven in het werk, uit op anonimiteit. Om de kleurloze aanduidingen ‘personage’ of ‘hoofdfiguur’ te ontwijken zou men hem ‘Meneer Nico’ kunnen noemen, naar analogie van ‘Meneer Teste’ van Paul Valéry, een figuur waar het personage van Matsier soms wel wat op lijkt. Laten we hem echter gewoon Matsier noemen, en we doen alsof die naam tussen aanhalingstekens staat omdat we weten dat het om een speciale Matsier gaat, om de vertolker van zijn schrijvers-preoccupaties.
In het titelverhaal van Matsiers debuut Oud-Zuid komt het Zeno-complex voor het eerst voor. Matsier past, student zijnde, op het huis van vrienden. Hij had het aanbod gretig aangenomen omdat het een uitgelezen gelegenheid bood om nu eens rustig en ongestoord te gaan werken. De omstandigheden zijn perfect, het bureau aan kant, de poes een volle buik, boeken en papier in het gelid, de pen in de aanslag. Nu alleen de geest nog.
Hoe perfect de omstandigheden ook zijn, zodra Matsier zich bewust richt op het werk dat verricht moet worden beginnen er zekere krachten te werken, die hem
Ervan afhouden: duizend-en-één uitvluchten dienen zich aan, als pestkopjes grijnslachend over de rand van het bureau. Zijn hand vindt altijd wel iets om te doen, van gewichtig op zijn hoofd krabben tot het doen van boodschappen en opruimen. En nog meer opruimen. Matsier beschrijft deze ontsnappingen minutieus, haast knutselend. Er dient zich in dit verhaal ook een minder triviale ontsnapping aan: een naakte vrouw op het balkon aan de overkant. Om hem van zijn werk te houden is zij, blijkens de al eerder opgetreden mentale staar, niet echt nodig. Zij wordt met haar verschijning echter wel tot zinnebeeld van de krachten die hem van zijn goede voornemens afhouden. Zij is de Werkelijkheid. Normaal is Matsier niet geneigd zich in de werkelijkheid te verstrikken, maar dit is te sterk, het rukt hem weg van zijn neiging tot lethargie. Zijn mentale staar, een blanco geest op het moment dat de raderen

Nicolaas Matsier is een pseudoniem van de Nederlandse schrijver Tjit Reinsma (Krommenie, 25 mei 1945). Hij studeerde klassieke talen en filosofie. Hij publiceerde diverse verhalenbundels, novelles en romans, zoals Gesloten huis en Het achtenveertigste uur. Matsier vertaalde onder meer werk van Stefan Themerson en Xenophon. Hij was redacteur van het tijdschrift Raster en schrijft onder andere voor de Volkskrant, NRC Handelsblad en Vrij Nederland.

Kosten van verzending (Nederland: € 3,92; België: € 7,60) ten laste van koper