Kousbroek, Rudy - Terug naar Negri Pan Erkoms

Amsterdam, Meulenhoff, 1995, eerste druk

Grote paperback
14 x 21,5 cm.
255 Bladzijden

ALS NIEUW

Met tal van zwart/wit illustraties

In 1979 bezocht Rudy Kousbroek voor het eerst sinds zijn vertrek na de Tweede Wereldoorlog het land waar hij opgroeide, Nederlands-Indië.
Over dit weerzien schreef hij destijds een serie artikelen voor NRC Handelsblad onder de titel Terug naar Negri Pan Erkoms hetgeen land van herkomst betekent op zijn Indisch. Vijftien jaar later, in 1994, bezocht hij voor een tweede keer Indonesië, toen een film gemaakt werd op basis van de krantenartikelen van Rudy Kousbroek.
Deze film van regisseur Frans Hoeben kreeg de titel Het meer der herinnering.
In 1995 verscheen een bundeling van de artikelen uit 1979 die Rudy Kousbroek aanvulde met een supplement, waarin hij zijn ervaring van de tweede reis opnam. Dit boek verscheen in 1995 bij Meulenhoff onder de titel Terug naar Negri Pan Erkoms.
Bij beide bezoeken aan voormalig Nederlands-Indië werd Kousbroek getroffen door de achteruitgang van zijn geboorteland. Een hoofdstuk kreeg de niet mis te verstane titel Het verloren paradijs. Verloren paradijs ‘het is of ik rondloop in een decor’ verzucht Kousbroek in Terug naar Negri Pan Erkoms. Het land van herinnering, het land van zijn jeugd, is ook ‘;een vervuild decor’, ‘de smeerboel. De resten plastic overal, het verval, het afgezien hebben van iedere poging er nog wat van te maken [...]’
De observaties van Kousbroek zijn scherp en overeenstemmend met dat van andere landgenoten die tot de verzelfstandiging van Nederlands-Indië het land jaren later bezochten. Alleen bezoekers die door de machthebbers werden gefêteerd kwamen tot andere conclusies.
Indonesië is een corrupt land geworden, waar niets gebeurt voordat bankbiljetten van eigenaar zijn verwisseld. Gebouwen en infrastructuur worden aan de elementen overgelaten. Wat inmiddels niet is ingestort wordt zo goed en zo kwaad als het kan nog gebruikt. De ingestorte gedeelten blijven liggen, want hersteld en opgeruimd wordt er niet in Indonesië. ‘Het is of de mensen de hoop hebben opgegeven ooit de rotzooi nog de baas te worden’, schrijft Rudy Kousbroek.

In dit zeer bewogen, sfeerrijk, zeer herkenbaar en mooi geschreven document humain geeft de auteur zijn indrukken weer van 2 reizen naar Oost-Sumatra - zijn land van herkomst - in resp. 1979 en 1994. Het is een boekversie van een serie artikelen hierover in de NRC in 1980 en van de filmdocumentaire in 1995. Met zijn eigen jeugdherinneringen als achtergrond, aangevuld met aanhalingen en fragmenten van werken van andere auteurs, krijgt men een goed beeld van het plantersleven van voor de oorlog in Nederlands-Indië, van de Japanse interneringskampen in Oost-Sumatra en van het hedendaagse Indonesië. Veelzeggend zijn ook de vele zwart-witfoto’s die het verloop van de geschiedenis aanschouwelijk maken.
Verzorgde opmaak, topografische kaart, passende omslag.

Biblion recensie, G.T. Tjen-a-Kwoei

Herman Rudolf (Rudy) Kousbroek (Pematang Siantar, 1 november 1929 - Leiden, 4 april 2010) was een Nederlands schrijver, dichter, journalist, vertaler en vooral essayist (P.C. Hooftprijs 1975 voor essayistiek). Samen met auteurs als Hugo Claus, Lucebert en Gerrit Kouwenaar behoorde Kousbroek tot de groep der vijftigers.
Met Remco Campert gaf hij het tijdschrift Braak uit. Natuurwetenschappelijk en empirisch denken gingen bij Kousbroek samen met een door het surrealisme gevormde kijk op de wereld, welke de plaats inneemt van de door hem verworpen metafysica.
Kousbroek is de auteur van vele speelse, kritische beschouwingen en, in zijn latere jaren, van korte essays naar aanleiding van foto’s. Zijn grote dierenliefde spreekt uit veel van deze publicaties. Kritisch hoofdwerk is waarschijnlijk Het Oostindisch kampsyndroom, over de koloniale mentaliteit, de Japanse bezetting en de verwerking van het verlies van Nederlands-Indië.

Kosten van verzending met track & trace (Nederland: € 5,25; België: € 8,95) ten laste van koper