De ondergang van de Nederlandse leraar

Het onderwijs is bijna dagelijks negatief in het nieuws met kwaliteitsverlies, Het Nieuwe Leren, fraude, geweld, te veel managers, segregatie, schaalvergroting en een lerarentekort. Cijfers leren dat door twintig jaar zuinig overheidsbeleid het hoger onderwijs is ontzien en het basisonderwijs kleinere klassen heeft gekregen, maar dat daardoor het voortgezet onderwijs budgettair door de mangel is gehaald. Terwijl juist in dit deel van het Nederlandse onderwijssysteem de schoolorganisatie, het curriculum en de pedagogisch-didactische aanpak ingrijpend op de schop zijn genomen.

In dit vernieuwingsproces lijken de afzonderlijke beleidsmaatregelen heel zinnig geweest. Bij elkaar opgeteld hebben ze helaas een vernietigende uitwerking op de beroepstrots en het functioneren van de leraar. Door dit alles lopen de prestaties terug. De aansluiting met het vervolgonderwijs verslechtert en leerlingen stromen steeds vaker af naar lagere schooltypen. Met de aanstaande pensionering van een groot deel van het lerarenkorps dreigt bovendien een heuse personeelscrisis.
Hoe de leraar is opgeleid, wat zijn kwaliteiten zijn en op welke wijze hij en zijn school pubers aan deze samenleving weten te binden, het zijn de prangende kwesties van de nabije toekomst. De Europese doelstelling is dat vanaf 2010 vijftig procent van de jongeren een diploma hoger onderwijs haalt. In Nederland gaat zestig procent naar het vmbo, een aanzienlijk deel daarvan behaalt nimmer een startkwalificatie. Voor het onderwijs is het nu of nooit.
B7