Stoomspinnerij Twenthe - Almelo - 1973 2x

Stoomspinnerij Twenthe - Almelo - 1973 2x

Naam: Stoomspinnerij Twenthe
Type: CF bewijs van 1 en 10 aandelen -SPECIMEN-
Nominaal: f 100 en f 1000
Plaats: Almelo
Uitgiftedatum: 1973
Coupons: Nee
Kwaliteit: EF, ongevouwen


De textielindustrie; 1953, no. 1, 08-01-1953

60 Jaar N.V. Stoomspinnerij „Twente te Almelo
Het was op 14 December 60 jaar geleden, dat in Almelo de N.V. Stoomspinnerij „Twenthe” is opgericht. Het bedrijf startte toen met 28.000 spillen en in het verslag van de plaatselijke Kamer van Koophandel in 1893 is beschreven, hoe de fabriek geheel vernieuwd is en „voorzien van een nieuwe stoommachine van 500 PK en dito katel, en zeer bepaald ingerigt voor het spinnen van fijne garens ” Eigenlijk bestaat deze fabriek nl. niet 60 jaar, zoals wel uit het verslag blijkt, doch al ruim 90 jaar. De terreinen en gebouwen die in 1892 bij deze fabriek kwamen, behoorden nl. al aan de fa J. J. Engberts & Co., een stoomweverij en sterkerij, die op de 22ste Februari 1862 werd opgericht en in Januari 1863 in werking trad met 2 stoomwerktuigen van 60 en 6 pk. Het personeel van deze fabriek bestond uit totaal 120 mensen, nl. 32 volwassen mannen, 16 volwassen vrouwen, 42 jongens en 30 meisjes; de maximum verdienste was f 1,-, de minimum verdienste 30 cent per dag In 1873 verenigde het bedrijf zich met de fa C. Cardinaal Czn, welke een op 25 Mei 1860 opgerichte weverij exploiteerde, èn met de stoomweverij Java, welke op 13 Mei 1861 was opgericht en die tevens een in 1868 opgerichte ververij inbracht. Het nieuwe bedrijf werd de N.V. Almelosche Stoomspinnerij, weverij en ververij. Nog verder gaat de geschiedenis van deze bedrijven terug. In 1853 vinden we reeds de naam Cardinaal in de oude archieven, als zijnde: „fabrikant van linnen en dergelijke manufacturen, alsoo geene goederen in geene fabryk, maar door wevers, zowel in als buiten Almelo aan hunne huizen geweven met de hand, 80 weefgetouwen en 80 wevers, productie in het jaar: 50.000 Nederlandse ellen.” Deze N.V. werd opgericht voor de duur van 25 jaar. In 1897 werd de stoomspinnerij geliquideerd, toen de stoomspinnerij Java werd overgenomen door de fa H. ten Cate Hzn. & Co. Inmiddels is toen de N.V. Stoomspinnerij „Twenthe” in 1892 opgericht, in feite de spinnerij van de N.V. Almelosche stoomspinnerij, weverij en ververij, zodat na 1892 deze laatste N.V. zonder spinnerij verder werkte. De stoomspinnerij, veverij en ververij nam toen echter voor f 125.000,deel in de nieuwe N.V., zodat er een hechte band tussen de beide N.V.’s bleef. Voor dit geld werd de bestaande spinnerij overgenomen. In 1893 werden diverse machinerieën vernieuwd en in zijn verslag over dit jaar schrijft de toenmalige directeur, de heer Comelis Cardinaal, dat de financiële resultaten maar matig waren. Lonen van de arbeiders Omstreeks 1870 waren de lonen voor het personeel al iets gestegen, vergeleken met het jaar 1863. Een spinner verdiende in 1870 gemiddeld f 9,— per week, een volwassen vrouw f 4,80 en kinderen van 14 jaar f 3,— per week. Een volwassen wever echter verdiende in die tijd slechts f 5,50 per week en het grote loonverschil tussen spinners (selfactorspinners) en wevers is dus zeer opmerkelijk. Na 1870 werden er in korte tijd verschillende fabrieken door brand verwoest. In 1874 bv. werden de spinnerijen van Ten Bruggencate & Hesselink een prooi der vlammen, op 20 October 1881 de stoomspinnerij van Gebr. Scholten & Co. en op 3 Februari 1882 de stoomspinnerij van fa L. E. Hofkes & Co. Ten slotte ging in 1914 ook jde stoomspinnerij ,,Twenthe” in vlammen op, bij welke vreselijke brand vijf mensen omkwamen. Geen van de andere spinnerijen werd herbouwd, doch direct na de brand bij de „Twenthe” werd een begin gemaakt met de herbouw van de stoomspinnerij en reeds in 1915 was zij als een moderne fabriek uit de as herrezen. Toentertijd waren de heren L. van Strik en H. W. H. Stroink directeur van de stoomspinnerij „Twenthe”, in 1905 reeds benoemd. De vorige directeur Cardinaal, had zich in 1897 teruggetrokken wegens ziekte en de heer Teutelink nam 1897 de functie van directeur waar tot 1905, in welk laatste jaar hij overleed. De heer L. van Strik werd in 1935 opgevolgd door de heer J. H. van Strik, die door ir R. A. Hulscher werd opgevolgd in 1937. Deze laatste kon slechts een tiental jaren zijn diensten aan de stoomspinnerij wijden, in 1948 stierf hij. De heer Stroink verliet de N.V. in 1950, na vijf en veertig jaar in functie te zijn geweest. In 1950 kwam er dus een geheel nieuwe directie, bestaande uit de heer C. K. Blömer en ir H. F. de Boer. Tijd van oorlog en vrede Het nieuwe bedrijf, dat over ongeveer 30.000 spillen beschikte, deelde na de eerste wereldoorlog in de algemene grote bloei, doch voelde de terugslag in de ernstige crisisjaren na 1930 terdege. Voor de oorlog werd er een duidelijke opleving waargenomen. In 1942 werd op bevel van de bezetter de katoengarenproductie stopgezet, doch het bedrijf slaagde er in een groot deel van het personeel aan het werk te houden door over te gaan op het spin, nen van papiergarens. Na de oorlog is het bedrijf langzamerhand de moeilijkheden weer te boven gekomen en wist men de fabriek weer te moderniseren. Nu werkt het bedrijf met ca 60.000 spinspillen en ca 10.000 twijnspillen. Ook de algemene inzinking, Augustus dit jaar, kwam het bedrijf weer te boven; er komen nu behoorlijk betaalde orders binnen en de fabriek zal goed kunnen blijven draaien, aldus de personeelchef. De receptie in Almelo In hotel Groenendaal te Almelo werd Maandag 15 December een receptie gehouden ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de N.V. Stoomspinnerij „Twenthe”; verschillende sprekers belichtten hier de groei van het bedrijf en de belevenissen van de afgelopen zestig jaar. De bur. gemeester van Almelo memoreerde de vele moeilijkheden, die de fabriek had ondervonden, doch merkte op, dat de productie op het moment in opgaande lijn was. „De fabriek is niet alleen dicht aan de weg getimmerd”, aldus spr., „doch timmert ook aan de weg!” De textielindustrie heeft immers de grondslag gelegd voor de groei van Almelo en dit bedrijf is zeker één van de basis-industrieën van Almelo en zal dit ook blijven. De heer Scholten van de Kamer van Koophandel zei in zijn toespraak, dat niet alleen de technische zaken in dit bedrijf prima voor elkaar zijn, doch dat ook aan de menselijke factor is gedacht. Er zijn inderdaad voor het personeel zeer moderne kleedlokalen, badgelegenheden en een prachtige afdeling voor de medische verzorging, die aan alle eisen voldoen! Er wordt getracht het peil van de textielarbeider hoger te brengen. Er is een grote personeelsvereniging met tal van sport- en ontwikkelingsclubs; het eigen maandblad legt een hechte band tussen de jonge arbeiders onderling. De toekomstige arbeider zal meer textiel-minded zijn, doordat hij nu in staat wordt gesteld een gedegen leertijd door te maken. Eerst is er een twee-jarige cursus aan de textielschool, daarna nog een twee-jarig leerlingenstelsel in het bedrijf, waar de jongeren het weven en spinnen tot in de finesses leren; De arbeiders kunnen nu ook in een nieuwe kammerij werken! Aan ’t machine-park is een nieuwe openings.installatie toegevoegd, waarmede de balen worden opengebroken en losgewikkeld en waar de katoen op zijn weg naar de veredeling de eerste behandelingen ondergaat.

Bekijk ook mijn andere advertenties.