Oud-Romeins, Keizerrijk Marmer Mooi reliëf met Dmanatio ad

Fragment met Damnatio Ad Bestias.
Het oude Rome, 1e - 2e eeuw n.Chr.
Marmer.
Lengte 42 cm Hoogte 21,5 cm zonder standaard.
Inclusief metalen museumstandaard.
Conditie: Fragment zonder restauraties, in goede staat.
Herkomst:
- Privécollectie van Alison Barker (1951-2021), Chichester, VK.
Beschrijving:
t
Romeins sculpturaal fragment, in reliëf in marmer gehouwen op twee vlakken. Het toont, in een doorlopende compositie in de vorm van een fries, drie onderling verbonden figuren: een tijger en twee mannen. Het beest verschijnt opgeheven op zijn achterpoten, aan de linkerkant, met zijn klauwen en kaken genageld aan de rug van een van de mannen. Deze, op het punt om te sterven, buigt voor het tweede personage, dat voor hem staat en zijn rechterhand op het hoofd van het slachtoffer laat rusten. De drie figuren zijn in strikt profiel afgebeeld, hoewel dit geen afbreuk doet aan het naturalisme van de scène, waarvan de dynamiek wordt geaccentueerd door de figuren die naar links leunen: de tijger steunt zijn gewicht op zijn slachtoffer, en de laatste op wat zijn redder lijkt te zijn. die, hoewel hij ook achterover leunt, zijn linkerbeen naar achteren trekt om op de grond te gaan zitten, waardoor de beweging van de andere twee figuren wordt beperkt. Zo benadrukt de beeldhouwer, compositorisch, de sleutelrol van deze tweede figuur, die ook wordt benadrukt door de rijkdom van zijn kleding: terwijl de aangevallen man een korte tuniek draagt, draagt het rechtopstaande personage een toga en een wijde mantel die, gezwollen door de wind, een grote boog achter hem vormt. Helemaal links in de compositie is een deel van een derde figuur te zien, een bloot been, uitgestrekt in volle beweging.
Vanwege het formaat, smal en langwerpig met een plat lateigebied in het bovenste gedeelte, kan worden afgeleid dat dit reliëf oorspronkelijk tot de sculpturale decoratie van een sarcofaag zou behoren. Het zou deel uitmaken van een langere doorlopende fries, een veelvoorkomend element in de ornamentale compositie van Romeinse sarcofagen.
Wat betreft het afgebeelde thema, het is een scène uit wat bekend staat als damnatio ad bestias, een soort doodstraf die bestond uit het gooien van de veroordeelde man voor wilde beesten. Deze straf kon op verschillende manieren worden uitgevoerd, maar vond meestal plaats in de circusarena. De gewoonte, van oosterse oorsprong, werd niet alleen naar Rome geïmporteerd als straf voor criminelen, maar ook, en tegelijkertijd, als een show. De favoriete beesten waren de grote katten, met name de tijger, hoewel in de loop van de eeuwen van zijn ontwikkeling ook andere wilde dieren zoals de beer, het zwijn, de olifant of de neushoorn werden gebruikt. De damnatio ad bestias werd in 167 v.Chr. door de zegevierende bevelhebbers van de Macedoniërs uit Carthago meegebracht en was oorspronkelijk een straf die alleen bedoeld was voor vijandelijke soldaten die werden beschuldigd van verraad of desertie, die aan een paal werden vastgebonden en weerloos werden achtergelaten tegen dieren. wild. Naarmate de tijd verstreek, werd de damnatio ad bestias een show met een behoorlijke complexiteit en zelfs een theatrale ondertoon, omdat het Romeinse volk zo graag over deze straffen nadacht.
De veroordeelden konden in een kooi vol beesten worden geplaatst, of in de circusarena, vastgebonden en weerloos. Soms werden ze echter voorzien van wapens om het spektakel interessanter te maken, en deze executies werden zelfs opgevat als fantastische gevechten tussen mensen en dieren: Pompeius organiseerde tijdens zijn tweede consulaat (55 n.Chr.) een gevecht tussen gladiatoren met zware wapens en achttien olifanten. Het succes van de show was zo groot dat het een paar decennia later, in de jaren 80, deel uitmaakte van de inaugurele spelen in het Flavio-amfitheater.
Hoewel er keizers waren, zoals Caligula, die deze doodstraf lukraak voor allerlei soorten criminelen gebruikten, dicteerde het Romeinse wetboek van strafrecht dat de damnatio ad bestias was voorbehouden aan deserteurs uit het leger, zij die magie gebruikten om anderen te schaden, vergiftigers, vervalsers, politieke criminelen, vadermoordenaars, aanstichters van volksopstanden en kinderontvoerders. Daarnaast werd het tussen de 1e en 3e eeuw ook gebruikt als straf voor ontsnapte en christelijke slaven. Bewijs van hoe populair deze straf was, is het feit dat de Lex Petronia in het jaar 61 burgers specifiek verbood om hun slaven zonder voorafgaand proces voor wilde beesten te gooien. De praktijk werd uiteindelijk in 681 in Rome afgeschaft, zij het met één uitzondering: in 1022, al in de Byzantijnse tijd, werd een koninklijke eunuch die een samenzwering tegen de keizer had gesmeed, voor de leeuwen gegooid.
Ondanks wat er te zien is in het bestudeerde reliëf, was de damnatio ad bestias geen straf die de mogelijkheid van vergeving overwoog. Het was de meest vernederende manier om te sterven, en tegelijkertijd een dure en complexe show om te organiseren. Er was dus geen mogelijkheid om terug te gaan. Dit laat ons denken dat er in het geval van dit reliëf een soort mythische scène wordt uitgebeeld. In feite was het in de damnatio ad bestias gebruikelijk dat de straf werd opgevoerd alsof het een mythologisch verhaal was. Martial beschrijft bijvoorbeeld de dood van een veroordeelde man die, aan het publiek gepresenteerd als Orpheus, door een beer in stukken wordt gescheurd op een podium dat is versierd met bomen, wat de Tuin van de Hesperiden oproept. in alle In ieder geval waren de straffen-show in Rome een duidelijke uitdrukking van de macht van de heersers, en dit is precies wat wordt weerspiegeld in het reliëf dat wordt bestudeerd: er is een waardig karakter (positie, kleding, houding) in wiens handen de macht rust over het leven en de dood van de veroordeelde persoon die, na de wet te hebben overtreden, al zijn rechten en elke vorm van controle over zijn leven heeft verloren. Het is daarom mogelijk om de scène symbolisch en moraliserend te lezen, die ons vertelt over de "rechtvaardige" straf die wacht op degenen die het gewoonterecht niet respecteren.
Opmerkingen:
- Het stuk wordt geleverd met een echtheidscertificaat.
- Het stuk bevat een Spaanse exportvergunning (paspoort voor de Europese Unie) - Als het stuk bestemd is voor buiten de Europese Unie, moet een vervanging van de exportvergunning worden aangevraagd, wat maximaal 1-2 weken kan duren.
- De verkoper garandeert dat hij dit stuk heeft verworven volgens alle nationale en internationale wetten met betrekking tot het eigendom van cultureel erfgoed. Herkomstverklaring gezien door Catawiki.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.