Vue d’optique illuminée Mauritshuis Den Haag ca. 1760–1800

Intro

Uniek 18e-eeuws optisch curiosum: een gravure van Den Haag die bij achterverlichting verandert in een feestelijk nachtbeeld.

Zeldzaam voorbeeld van vroeg optisch amusement, verwant aan stukken in museale collecties.

Beschrijving

Originele 18e-eeuwse kopergravure op handgeschept laid paper, met waterverf en gouache handmatig ingekleurd. De voorstelling is daarna voorzien van honderden perforaties (punzen en priemgaatjes in ronde, ster- en ruitvorm), die op de achterzijde zijn ingevuld met transparante kleurstoffen (rood, geel, groen, oranje).

Bij doorlichting werken deze als ‘vensters van licht’, waardoor ramen, gevels en hemel transformeren tot een avondscène met fonkelende lampjes en maanlicht.

Het stadsgezicht toont zeer waarschijnlijk het Plein in Den Haag, met rechts het Mauritshuis en links de gevels van het Binnenhof. Het water van de Hofvijver is schematisch weergegeven.

De prent is deels topografisch herkenbaar en deels geïdealiseerd, een typisch kenmerk van de zogenaamde "vues d’optique" die in Parijs, Augsburg en Londen werden uitgegeven.


Afmetingen: zichtmaat 40 x 26 cm. Lijstbreedte 6 cm.

Het stuk is in de 20e eeuw opnieuw ingelijst, waardoor het nu als een schilderij aan de wand kan worden gepresenteerd.

Staat: opmerkelijk goed bewaard voor de leeftijd (ca. 1760–1800).

Normale ouderdomssporen en lichte verkleuring, maar de optische werking is volledig intact.

Historische context

Lichtprenten als deze waren in de 18e eeuw populair, toen men in optische kijkkasten (zograscopen) of met eenvoudige lichtboxen stadsgezichten zowel bij dag als bij nacht kon tonen. Deze prenten behoren tot de vroege geschiedenis van beeldprojectie, voorlopers van de toverlantaarn en uiteindelijk de cinematografie.

Vergelijkbare prenten bevinden zich in collecties van het Rijksmuseum Amsterdam, de Koninklijke Bibliotheek en internationale musea voor pre-cinema, zoals het Museo del Precinema in Padua.

De combinatie van onderwerp (Den Haag, hofstad en regeringscentrum) en intacte lichtwerking maakt dit exemplaar tot een bijzonder verzamelobject, zelden op de markt beschikbaar.


Bijzonderheden


· Kopergravure ca. 1760–1800, op handgeschept papier
· Handmatig ingekleurd met waterverf/gouache
· Honderden perforaties met transparante kleuren
· Dag- en nachtbeeld in één voorstelling
· Onderwerp: Mauritshuis en Binnenhof, Den Haag
· Museaal verzamelobject, zeldzaam op de markt


Verantwoording


Verkoop geheel ten bate van Stichting Dorcas Aid International.

Wij streven naar een opbrengst tussen €400 en €600. Dit is gebaseerd op internationale veilingresultaten voor vergelijkbare 18e-eeuwse lichtprenten, waarbij intacte exemplaren met Nederlandse topografie bijzonder gewild zijn.


Het werk wordt zorgvuldig verpakt verzonden.


Resume :

Een uniek stuk optisch erfgoed: zeldzaam kansobject voor de gespecialiseerde verzamelaar, handelaar of museale collectie.



Zoekwoorden:

lichtprent vue d’optique optische prent optische kijkkast zograscope kijkkast pre-cinema toverlantaarn vroeg cinema Haagse historie Binnenhof Mauritshuis Hofvijver Den Haag hofstad stadsgezicht stadsprent illuminatie nachtzicht curiosa rariteiten rariteit antiek kopergravure prentkunst grafiek 18e eeuw gouache handkleuring verzamelobject museaal erfgoed Rijksmuseum Koninklijke Bibliotheek Augsburg Parijs Londen optica collectie oud papier antieke prenten antieke gravures optisch amusementsobject