KinderSpeelgoed Bikkels 9x  a790
Datering 17e /18e eeuws
Materiaal 5x lood 4x koper
Vondst land/plaats Nederland
Determinatie Cugel MBV

Cugel
Altijd leuk om een bikkeltje te vinden. Het zijn verkleinde versies van het
sprongbeen van een geit of schaap. Oorspronkelijk werden deze botjes gebruikt
voor het "bikkelspel", waarbij de 4 kanten van de bikkel een rol speelden. Op
een van jouw bikkels zijn 6 stippen te zien, om aan te geven dat die kant het
"zesje"was. De namen kunnen per streek verschillen. Wij hadden "Ruggetje (bolle
kant) "kuiltje" (met de verdieping erin) Esje (een S vorm) en het "zesje"in de
vorm van een 6. Verschil tussen Esje en Zesje was soms te lastig, vandaar die 6
stippen. Ik vond er ook met initialen van de eigenaar erin geslagen. Het
spelletje werd namelijk met meerdere bikkels gespeeld, niet iedereen had genoeg
bikkels, dus werden ze dan samengevoegd om het behendigheispelltje te kunnen
spelen. Speleregels zullen wel te vinden zijn op internet.

Toen het spel populair was, kwamen ze schapenbotjes tekort, dus zijn ze
nagemaakt in verkleinde versie; de bronzen en loden bikkeltjes. Opvallend de
vele loden bikkels, in zuid-oost Braband vind ik veel meer bronzen dan loden
bikkels.. Van mijn 17 bikkels zijn er maar 5 van lood.

Hieronder een paar van mijn bikkels, met achter in het rijtje het schapenbotje
waarvan ze zijn afgeleid.

Bikkel Spel
====================================
Voor het spel, dat afkomstig was uit Griekenland en via de Romeinen in ons land
terecht is gekomen, waren vier bikkels en een balletje nodig. In het spel ging
het erom het balletje omhoog te gooien waarbij, voordat deze weer naar beneden
kwam en gevangen moest worden, een aantal handelingen moest worden uitgevoerd.
Bijvoorbeeld bikkeltjes oprapen, rangschikken of omdraaien. Doordat de zijden
van de bikkels elk afzonderlijk een naam hadden (stoof, schijt (of kuil),
staantje en essie) en er anders uitzagen, was het mogelijk verschillende
spelpatronen te onderscheiden. Winnaar was diegene die de afgesproken
handelingen in zo weinig mogelijk worpen verrichtte